Στο έκτο κείμενο για το ποίημα του Λόγγου, θα αναφερθώ στην περιγραφόμενη με απαράμιλλη δεξιοτεχνία και θαυμαστή ακρίβεια ειδυλλιακή παραλία της Σκάλας των Βασιλικών και στο λόγγο της Πέσσας, νότια της Πύρρας. Στο λόγγο του Λόγγου.
Κατά το λεξικό Ιωάννη Σταματάκου: «λόγγος, o, πυκνόν δάσος εκ θάμνων, λόχμη, δρυμών, δρυμός, ύλη, νάπη, νάπος, άλσος» λέξεις που χρησιμοποιεί ο Λόγγος.
Στην παράγραφο Γ. 21 του μυθιστορήματος αναφέρεται ότι μια μέρα που δεν έπνεε άνεμος, ο Δάφνις και η Χλόη είδαν μια βάρκα με τους ψαράδες να κωπηλατούν και να τραγουδούν, μα ο ήχος χανόταν στη θάλασσα. Όμως όταν η βάρκα πλησίασε ένα ακρωτήρι και μπήκε σε μισοφεγγαρένιο κόλπο, ακούγονταν δυνατά τα τραγούδια γιατί πάνω από τον κάμπο ήταν ένα βαθύ φαράγγι («κοίλος γαρ τω πεδίω αυλών υπερκείμενος» κατά το χειρόγραφο V του Βατικανού), που δεχόταν τον ήχο σαν να ήταν μουσικό όργανο που τα επαναλάμβανε όλα και μάλιστα χωριστά τον ήχο των κουπιών από το τραγούδι των ψαράδων.
Η Χλόη, επειδή για πρώτη φορά άκουσε την ηχώ, πότε έβλεπε τη θάλασσα, ενώ οι ναύτες τραγουδούσαν, πότε το φαράγγι, ψάχνοντας να δει εκείνους που αποκρίνονταν. Κι επειδή, άμα προσπεράσανε οι ψαράδες, έγινε και στο φαράγγι ησυχία, ρώτησε τον Δάφνη, αν υπάρχει κι άλλη θάλασσα από πίσω τους κι αν πέρασε κι άλλο πλεούμενο κι αν άλλοι ναύτες τραγουδούσαν τα ίδια. Κι ο Δάφνις απάντησε: «Νυμφών, ω κόρη, πολύ γένος, Μελίαι και Δρυάδες και Έλειοι, πάσαι καλαί, πάσαι μουσικαί. Και μιάς τούτων θυγάτηρ, Ηχώ». Η περιγραφή του φαινομένου της ηχούς, με το φυσικό ηχείο της βαθιάς χαράδρας και με τους κτύπους των κουπιών στη θάλασσα να παίζουν το ρόλο του μετρονόμου της μουσικής στο τραγούδι των ψαράδων, δείχνουν ότι ο Λόγγος γνώριζε τα μυστικά μουσικής και φυσικής.
Ο περιγραφόμενος τόπος ταιριάζει απόλυτα με τη Σκάλα Βασιλικών και τη χαράδρα στο ιαματικό Ρέμα της Μάκρης, που κατά την παράδοση ήταν γνωστό στη Σαπφώ, όπως σημειώνει ο Μάκης Αξιώτης, στο βιβλίο του «Πυρραίων Χώρα». Το Ρέμα της Μάκρης με τις πηγές και τον Καταρράκτη της Πέσσας (από το Ομηρικό «πέσσω, καταπέσσω»), ο οποίος φαίνεται στη φωτογραφία του κειμένου, πηγάζει από τη Μικρή Λίμνη της Αγιάσου και τον Όλυμπο των Βασιλικών. Από εκεί ο πρωτοπόρος σκηνοθέτης Ορέστης Λάσκος πήρε το 1931 τις πρώτες γυμνές εικόνες στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου στην ευαίσθητη βουβή ταινία του «Δάφνις και Χλόη».
Ο αγαπητός στον Λόγγο ήρωας του μυθιστορήματος, ο σεβάσμιος γέρων Φιλητάς, που μιλά στους έφηβους για τον φτερωτό Έρωτα και τα μυστικά του, μένει στον παραπάνω τόπο, σ’ αυτό το λόγγο, όπου με τα χέρια του έφτιαξε κήπο «επί της επαύλεως απεχούσης σταδίους δέκα» (1,86 Km) από την Αχλαδερή, στην Γαϊδουροράχη, όπου και οι σωζόμενοι πέντε λαξευτοί τάφοι (Ελληνιστικοί κατά τον αρχαιολόγο Ιωάννη Κοντή).
Στις πηγές του Νυμφαίου των Μέσσων όπου κατά τον Πλίνιο υπήρχε «παρά την πόλιν Πύρραν πηγή τις, Αφροδίσιον, καλουμένη» και στον καταρράκτη της Πέσσας, η Χλόη όταν έπλενε την πλάτη του όμορφου Δάφνη «τον λουτρόν ενόμιζε του κάλλους αίτιον» και άθελά της έπιανε το δικό της δέρμα για να δει αν είναι πιο απαλό. Στα λιβάδια αυτά η Χλόη όταν τον άκουγε να παίζει μουσική με τη σύριγγα, που είχε επτά άνισους καλαμένιους αυλούς, τον έβλεπε πάλι όμορφο και «αιτίαν ενόμιζε την μουσικήν του κάλλους». Κι όταν την άλλη μέρα στο βοσκότοπο, κάτω από την αγαπημένη βελανιδιά,
τον έπεισε να λουστεί ξανά «και λουόμενον είδε και ιδούσα» τον άγγιξε παινεύοντάς τον και έτσι «ο έπαινος ην έρωτος αρχή».
Συνέχεια στις επόμενες επισημάνσεις.
Άρης Κυριαζής
http://www.emprosnet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου