Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Νέα ευρήματα στο Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου.

Εντυπωσιακά νέα ευρήματα έρχονται στο φως από τις συνεχιζόμενες σωστικές ανασκαφές, που πραγματοποιεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, κατά μήκος της χάραξης του νέου οδικού άξονα Καλλονής-Σιγρίου.

Οι εργασίες στον καινούργιο δρόμο ξεκίνησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο από την περιοχή Σιγρίου και συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς.

Τις τελευταίες ημέρες έχουν μεταφερθεί στους υπαίθριους χώρους του Μουσείου περισσότερα από 450 κινητά ευρήματα, ενώ συνεχίζεται η ανασκαφή σε έξη θέσεις κατά μήκος του δρόμου στις οποίες έχουν εντοπισθεί συστάδες κατακείμενων και ιστάμενων κορμών δένδρων.

«Παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες», λέει ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου καθηγητής Νίκος Ζούρος, «οι εργασίες προχωρούν εντατικά και τα ευρήματα μετά από κατάλληλη προετοιμασία με κατασκευή νάρθηκα μεταφέρονται με ασφάλεια στα εργαστήρια του Μουσείου για καθαρισμό και συντήρηση.
Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση των ανασκαφικών εργασιών σε κάθε θέση είναι απαραίτητη, προκειμένου να απελευθερωθεί η χάραξη και να συνεχισθούν οι εργασίες κατασκευής του οδικού άξονα.

Τα πρώτα αποτελέσματα από την αναγνώριση των ευρημάτων δείχνουν ότι πρόκειται για κορμούς κωνοφόρων και πλατύφυλλων δένδρων, κυρίως σεκόιες, πευκίδες, βαλανιδιές, κανελόδενδρα και δαφνίδες.
Τα σημαντικότερα ως τα τώρα ευρήματα, σύμφωνα με τον κ. Ζούρο, περιλαμβάνουν:

1. Εντυπωσιακούς γιγάντιους κορμούς κωνοφόρων δένδρων, πιθανότατα πευκίδων, οι οποίοι με την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταφοράς καθαρισμού και συντήρησης τους θα αποτελέσουν σημαντικά εκθέματα.

2. Επάλληλους κατακείμενους κορμούς καρποφόρων δένδρων μήκους πέντε και τεσσάρων μέτρων μήκους, που εμφανίζονται στην ίδια θέση ο ένας πάνω στον άλλον και μας προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για την διαδικασία καταστροφής και απολίθωσης του δάσους πριν από 18 εκατομμύρια χρόνια.

3. Εντυπωσιακές συστάδες αγγειόσπερμων δένδρων που περιλαμβάνουν τρεις έως έξι κορμούς στην ίδια θέση.

4. Μεγάλους ριζικούς κόμβους κωνοφόρων δένδρων.
Οι εργασίες αποκάλυψης και ανάδειξης των απολιθωμένων κορμών καθώς και οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των απολιθωμάτων βρίσκονται σε προτεραιότητα από την έναρξη λειτουργίας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και ήδη τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά και έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας και των επισκεπτών.

Μάλιστα οι συνεχιζόμενες ανασκαφικές εργασίες στο Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου έχουν φέρει στο φως έναν μεγάλο αριθμό ευρημάτων, τα οποία δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την χλωρίδα την περίοδο δημιουργίας του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και συμπληρώνουν την εικόνα του δάσους που υπήρχε στην περιοχή της δυτικής Λέσβου την εποχή αυτή. Μετά τις ανασκαφές βρέθηκαν στην περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου περισσότερα από 45 διαφορετικά είδη απολιθωμένων δένδρων, ενώ έχουν αποκαλυφθεί και τα ριζικά συστήματα των δένδρων, γεγονός που αποδεικνύει πως αυτά απολιθώθηκαν στη θέση όπου αναπτύσσονταν.
«Οι επισκέπτες του Απολιθωμένου Δάσους, θα μπορούν να δουν τα ευρήματα των σωστικών ανασκαφών του οδικού άξονα Καλλονής Σιγρίου σε ειδική έκθεση που προγραμματίζεται για το προσεχές καλοκαίρι στους χώρους του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στο Σίγρι. Οι επισκέπτες του Μουσείου θα έχουν έτσι τη δυνατότητα να θαυμάσουν τα εντυπωσιακά εκθέματα με τα οποία ενισχύεται η ορθολογική και μουσειακή ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, το οποίο όπως είναι γνωστό αποτελεί κεντρικό μνημείο για την ένταξη της Λέσβου, στο Παγκόσμιο Δίκτυο των Γεωπάρκων της UNESCO» καταλήγει ο Νίκος Ζούρος.

Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2013

Νερό: "ανθρώπινο" ή "εμπορεύσιμο" αγαθό;

Ίσως κάποιοι νομίσουν ότι το πρόβλημα με την εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων αφορά τις φτωχές ή τις τριτοκοσμικές χώρες. Μέγα λάθος! Οι πολυεθνικές τού χώρου, μπορεί να συσσωρεύουν κέρδη ευκολώτερα σε τέτοιες χώρες αλλά δεν υστερούν και με τις χώρες τού ανεπτυγμένου κόσμου.

Στην παγκόσμια αγορά νερού κυριαρχούν δέκα πολυεθνικές. Οι δυο μεγαλύτερες είναι οι Suez και η Vivendi (τις οποίες είδαμε στο χτεσινό σημείωμα για την Αργεντινή) ενώ σημαντικού μεγέθους είναι οι βρεττανικές Thames Water και Wessex Water αλλά και η γαλλική Veolia. Η Suez δραστηριοποιείται σε 130 χώρες (και στην Ελλάδα) και η Vivendi σε 90. Η παγκόσμια αγορά υδάτινων πόρων εκτιμάται ότι πλησιάζει σε μέγεθος το ένα τρισεκατομμύριο δολλάρια.

Βέβαια, θα μπορούσε κάποιος να παρατηρήσει ότι σήμερα το 90% των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε ολόκληρο τον κόσμο καλύπτεται από δημόσιες επιχειρήσεις. Όμως, αυτό το στοιχείο αποκαλύπτει πόσο "ψωμί" υπάρχει σ' αυτόν τον τομέα για τα μονοπώλια. Αυτός είναι ο λόγος που οι παγκόσμιοι καπιταλιστικοί οργανισμοί (ΔΝΤ, ΠΟΕ, Παγκόσμια Τράπεζα κλπ) έχουν λυσσάξει υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων των υδάτινων πόρων. Κι αυτός είναι ο λόγος που το 2002 η συνδιάσκεψη του Τόκιου δεν δέχθηκε να διακηρύξει ότι το νερό αποτελεί "ανθρώπινο αγαθό" (όπως ο αέρας) αλλά "εμπορεύσιμο αγαθό".

Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2015, ένας στους έξι ανθρώπους σε όλον τον κόσμο θα εξαρτάται από κάποια ιδιωτική εταιρεία ύδρευσης. Όσο για εκείνους που θεωρούν ότι το πρόβλημα αφορά μόνο τις φτωχές και τριτοκοσμικές χώρες, ας μάθουν ότι οι αναλύσεις προβλέπουν πως μέχρι το 2015 θα έχουν ιδιωτικοποιηθεί το 65% των υδάτινων πόρων των Ηνωμένων Πολιτειών και το 75% της Ευρωπαϊκής Ένωσης!


Ας δούμε και μερικά παραδείγματα από τον δυτικό κόσμο. Το 1989 ιδιωτικοποιήθηκαν στην Αγγλία και την Ουαλία οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης. Από τότε, το νερό έχει γίνει αντικείμενο αγοραπωλησίας και κερδοσκοπίας για ένα πλήθος ομίλων, επενδυτικών κεφαλαίων, τραπεζών και ταμείων από όλο τον κόσμο, με τους λογαριασμούς τού νερού να αυξάνονται υπέρογκα κάθε χρόνο. Παράλληλα, μια έρευνα του παρατηρητήριου Corporate Watch σχετικά με την οικονομική κατάσταση 19 εταιριών ύδρευσης και αποχέτευσης στην Αγγλία και την Ουαλία βρήκε ότι (α) σχεδόν το ένα τρίτο των χρημάτων που δαπανώνται για τους λογαριασμούς του νερού πηγαίνει στις τράπεζες και τους επενδυτές, ως τόκοι και μερίσματα, (β) οι πολίτες πληρώνουν ετησίως 2 δισ. λίρες (2,3 δις ευρώ) παραπάνω απ' όσα θα πλήρωναν αν η υπηρεσία νερού και αποχέτευσης ήταν δημόσια, (γ) έξι από τις 19 εταιρείες έχουν την έδρα τους εκτός Μεγάλης Βρεττανίας, σε κάποιον φορολογικό παράδεισο, με αποτέλεσμα το κράτος να μην εισπράττει ούτε φόρους και (δ) οι διευθύνοντες σύμβουλοι των 19 εταιρειών ύδρευσης πληρώθηκαν σχεδόν 10 εκατ. λίρες σε μισθούς και μπόνους το 2012. Την ίδια ώρα, επειδή οι εταιρείες δεν ενδιαφέρονται για την κατάσταση των δικτύων, το ένα τέταρτο της παροχής νερού χάνεται σε διαρροές.


Επίσης:
- Στο Παρίσι, το 2011 ο δήμος υποχρεώθηκε να καταγγείλει την σύμβασή του με τις πολυθενικές Suez και Veolia, μετα από 25 ολόκληρα χρόνια, λόγω αποτυχημένης διαχείρισης.
- Στο Βερολίνο, ο δήμος διεξήγαγε σκληρό αγώνα μέχρι να καταφέρει να ξεφορτωθεί την Suez και την γερμανική RWE.
- Στην Γκρενόμπλ, το 2001 ο δήμος απαλλάχθηκε από την Gogese (θυγατρική τής Suez), με την συνδρομή τής δικαιοσύνης.
- Στην Ολλανδία, το 2005 τίθεται σε ισχύ νόμος που απαγορεύει την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης από ιδιώτες και το Άμστερνταμ ιδρύει την Waternet, έναν δημόσιο φορέα υπεύθυνο για τις υπηρεσίες αυτές.
- Στην Γερμανία έχουν εκδιωχθεί οι ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης από όλες σχεδόν τις πόλεις. Στις ελάχιστες πόλεις που παραμένουν, ελέγχονται πλήρως από τα δημοτικά συμβούλια.
- Το 2001, ο δήμος τής Βιέννης προστάτεψε τον δημόσιο χαρακτήρα της εταιρείας ύδρευσης της πόλης με νομοθετικές ρυθμίσεις του Δημοτικού Συντάγματος και υιοθέτησε μία Καταστατική Χάρτα για το Νερό, εμποδίζοντας θεσμικά τις πιέσεις της Ε.Ε. για απελευθέρωση της αγοράς και την ιδιωτικοποίηση της δημοτικής εταιρείας ύδρευσης.
- Στο Μάλμε, οι πολίτες υποχρέωσαν με τις κινητοποιήσεις τους την δημοτική αρχή να σταματήσει τις διαδικασίες πώλησης της δημοτικής εταιρείας ύδρευσης.
- Στην Σεβίλλη και την Κόρδοβα τής Ισπανίας, οι δήμοι ίδρυσαν τις δικές τους εταιρείες ύδρευσης, αδιαφορώντας για τις πιέσεις των Βρυξελλών που ήθελαν να δοθεί το σύνολο των υπηρεσιών υδρευσης και αποχέτευσης σε ιδιωτικές εταιρείες.

Κι ενώ όλα αυτά συμβαίνουν κάπου δίπλα μας, η σαμαροβενιζελική συμμωρία προσπαθεί με νύχια και με δόντια να ξεπουλήσει την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, καμαρώνοντας μάλιστα γι' αυτή την ελεεινή σκευωρία. Φτύστε τους, μη τους ματιάσετε...
http://teddygr.blogspot.gr

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2013

Περί αναχωρήσεως και μοναχισμού: «Ούτοι πάντες άπέναντι των δογμάτων του Καίσαρος πράττουσι»




Ποιοί είναι τούτοι οί «ούτοι», πού πράττουν απέναντι των δογμάτων του Καίσαρος·, Πού, 'Αντάρτες «ούτοι», άνταίρουν τό άνάστημα τους, αδάμαστοι, «άπέναντι» στήν κοσμικήν Ίσχύν, τήν εγκόσμια Αρχήν του Καίσαρος;

 Διότι κάποτε, μέσα στην παρακμή, τήν αμαρτία, τον τρόμο τους, άκρως κατάντεις, οί πλούσιοι και ό Καίσαρ δέν τολμούν πια νά άντικρύσουν άντην, τον άπέναντι τυραννισμένο λαό τους.
Για νά σώσουν τήν έξουσία και τό τομάρι τους, σκαρφίζονται τότε σόφισμα πολιτεύματος εύφυώς γλοιώδες: κύπτουν ψευδολόγον τον αυχένα τους στήν «όργήν Λαού» και περίτρομοι άδιόρθωτοι ληστοσυμμορίτες, οι άδηφάγοι εξουσιαστές, προσκυνοΰν τάχα τήν πίστη των δούλων τους:

Εν τούτω Νίκα

Ό σταυρός του Εσταυρωμένου ανυψούται πλέον ώς Θέσμιον νόμισμα του Άρχολιπάρου Καίσαρος και της πλουτοκρατίας του, έτσι ώστε νά ξεγελαστούν οί λιμοκτονούντες πληβείοι, οί δούλοι οί έσταυρωμένοι. Και μέ τον Εσταυρωμένο, νέον νόμισμα της Καισαροπλουτοκρατίας, νά συνεχίσουν άπροσκόπτως τό Κράτος και ή Βία νά κατατρώγουν τό συκώτι του δεμένου Λαοΰ. Τό έν τούτω Νίκα δέν έξαφάνισε ούτε τήν δουλεία, ούτε τήν πλουτοκρατία, ούτε τήν έν Κοινωνία αδικία. Τό καθεστώς άλλαξε, ινα μήν άλλάξη τίποτε. Τό σύστημα προσκύνησε τον Εσταυρωμένο Θεάνθρωπο και εξακολούθησε, άνάλγητον, νά σταυρώνει τον 'Άνθρωπο. Τό πολίτευμα άλλαξε κι έγινε ευσεβές, Χριστοκεντρικό, και συνέχισε άπαράλλακτο νά έξοντώνει: άδικοκεντρικό, άρπακτικό, κτηνόμορφο.

Έν τούτω ΝίκαΙ

Τό Κράτος και ή Βία, οί Δυνάστες, ώς άνακαινι-σμένοι Προμηθείς, προνοητικοί, άλλάζουν τώρα, έλλό-γως, έντρομοι τήν πίστη τους, ώστε νά μήν άλλάξει τίποτε!

Έν τούτω Νίκα

Ή πλουτοκρατία προσχωρεί, πανικοβλήτως οξυδερκής, στά φώτα του σταυρωμένου λαού, ώστε νά συνεχίσει νά του άλλάζει τά φώτα! Ή συνταγή πασίγνωστη, από τον καιρό της Πτώσης του άνθρώ-που: εμείς ό Καίσαρ, εμείς η πλουτοκρατία, ενστερνιζόμαστε γεμάτοι συντριβή και μετάνοια τήν πίστη του τυραννισμένου Λαού, για νά συνεχίζουμε νά του αλλάζουμε τήν πίστη...

Και τότε, τότε έξαίφνης, τί εγινε τότε, όταν αυτό τό εν τούτω Νίκα φάνηκε νά ξαναψάλλει τό πασίγνωστο κύκλιον Τροπάριον «άλλαξε ό Μανωλιός κι εβαλε τά ρούχα του αλλιώς»; Αναλλοιώτως; Τί εγινε; Και έγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας... ώσεϊ πυρός..

  Άναχώρησις!

  Άναχώρησις!

 Έμεΐς ποτέ μ' αυτούς! Εμεΐς, της Γης οι κολασμένοι, δούλοι τεταπεινωμένοι, εμείς η φτωχολογιά η σταυρωμένη, ποτέ μας μέ τον Έσταυρωμένον των Καισαροπατρικίων! Εμεΐς, πένητες έσταυρωμένοι, οι πιστεύοντες τω Έσταυρωμένω, πού έχουν και είχον άπαντα κοινά, και τα κτήματα και τάς υπάρξεις, έμεΐς φεύγουμε!

Ποτέ μ' αυτούς, ποτέ μέ τους βασανιστές μας! Ποτέ εμείς οι τσακισμένοι μέ τον έκφυλο άρχοντα της έπι Γης κολάσεως, ποτέ μέ τον δήθεν έκχριστιανισμένο Καίσαρα του βεβορβορωμένου του έν τούτω Νίκα... 'Αναχώρηση! Στα βουνά, στα άγρια θηρία, στήν άδολη έρημο της Κτίσης, μακριά από τήν «έρημίαν των πόλεων», όπου σης και βρώσις του κατά κόσμον Καίσαρος αφανίζει τον Εσταυρωμένον...

... Και έγένετο η πιο ορμητική αναχώρηση πού γνώρισε ποτέ η κατά κόσμον Οικουμένη του πτωτικού, εν σαπρία εκχριστιανισμένου Καίσαρος: εκατομμύρια δούλων, αγωνιστών, έσταυρωμένων από τήν κιβδηλεία του καισαροκρατικου έν τούτω Νίκα, τότε, πήραν στούς σταυρωμένους τους ώμους τον Σταυρό του 'Εσταυρωμένου και τράβηξαν γιά τήν 'Άπω Έρημον: εκεί, ενθα απέδρα πάσα λύπη, οδύνη και στεναγμός της κοσμικής κενής απάτης, πού τήν ανακαίνισε ο κίβδηλος νικητήριος Σταυρός του Καισαροπλουτοκράτη εν τούτω Νίκα. 'Αντάρτικη άναχώρηση!

Έτσι στήθηκε, άγριος, ατίθασος, ανυπότακτος 'Αντάρτης, ό καθ' ήμας 'Ασκητής, ό άναχωρητισμός. Μ' αυτήν τήν άντάρτικη αναχώρηση προς τήν έρημο της Συρίας, τήν έρημο της Νιτρίας, ορθώθηκε Αντάρτης απέναντι των δογμάτων του Καίσαρος ό καθ' ήμας ορθόδοξος Μοναχισμός των ασκητών της 'Ερήμου. Εκεΐ, κατά τον τέταρτον αιώνα της ενσάρκου Οικονομίας, όταν οί δούλοι θέλησαν και τά είχον άπαντα κοινά, ο-mnia communia- (τα πρώτα κομμούνια), και αρνήθηκαν «τήν ποικίλη δράση τών στοχαστικών προσαρμογών» μέ τους δουλεμπόρους, τους πλουτοκράτες, τους τραπεζίτες «τών δογμάτων του Καίσαρος», πού ξαφνικά τό γύρισε Χριστιανός, γιά νά μή γυρίσει τίποτε στούς άδικημένους...

Οί καταφρονεμένοι, της Γης οί κολασμένοι, άνθρωποι ήταν κι αυτοί, όπως οί κτηνόμορφοι δυνάστες τους, οί πατρίκιοι, οί τραπεζίτες, οί δουλέμποροι και οί στρατοκράτες, πού δέν υπέστησαν τήν «καλήν άλλοίωσιν» μέ τό έν τούτω Νίκα.
'Επίσης πεπτωκότες, παιδιά  της πτώσης κι ή φτωχολογιά, ή ξεθεωμένη από τήν αδικία τών Δυνατών... Ήταν δύσκολο γιά τούς ξεθεωμένους από τήν καταπίεση, ήταν ανθρωπίνως -κατά τήν πεπτωκυΐαν μας φύση- άδύνατον γιά τούς τυραννισμένους νά εφαρμόσουν τήν προτροπή του Εσταυρωμένου, ναί, άγαπάτε τούς εχθρούς υμών...

Δέν γίνεται, άχρι καιρού, εν τω αιώνι της πτώσης, όπου προσωρινά όλοι μας ψευτοζοΰμε... Ή φτωχολογιά, όμως, είχε άρει ώς τότε τον Σταυρόν του μαρτυρίου της άρκετά. Και είχε, έπομένως, βάλει μέσα της, άρκετά, τον Έσταυρωμένον, όποτε, ή έστω πεπερασμένη αυτή άγάπη δέν της επέτρεψε, έν Χριστώ, νά πράξει αύτό πού θά έκανε ο κάθε φυσιολογικός άνθρωπος: νά σφάξει τους πατρικίους, τους χρυσοκανθάρους, τους μεγαλολεφτάδες, τον Καίσαρα. Νά τους κατασφάξει. Δεν μπορούσε, πτωτική, τότε ακόμη στον πτωτικό μας κόσμο εγκυστωμένη η φτωχολογιά, νά φτάσει στο μεγάλαθλον του "αγαπάτε τούς εχθρούς υμών"... Αυτό τό κατ-Όρθωμα ανήκει στους πρωταθλητές της 'Ασκήσεως...

Τέτοιοι είναι οί 'Άγιοι, οί «ούτοι»; Μήπως τά κορόιδα; Δέν τά κατάφερε, κατά φύσιν, τότε ό Λαός της δυστυχίας νά αγαπήσει τους σφαγείς του Δυνάστες, τους κιβδηλοποιούς του εν τούτω Νίκα.
 Παιδιά όμως της έλληνικής, πεπτωκυίας εστω, Οικουμένης, ή τότε φτωχολογιά είχε αφομοιώσει τον Ηράκλειτο, κάπως. Και ήξερε, λίγο, πώς αν οί άδικημένοι καθαίρονται δι' άλλω αίματι μιαινόμενοι, τότε δέν καθαρίζουν τήν αδικία, άλλα απλώς «καθαρίζουν» τούς βασανιστές τους και άρα μιαίνονται κι αυτοί, ως θύματα, μέσα στο αίμα του πρώην θύτη τους. Γι' αυτό τότε, οί έλληνόζωοι σφαγμένοι χριστιανοί, δέν έγιναν σφαγείς...

Κι έτσι, λίγο μέ τήν νουθεσία του Ηράκλειτου, λίγο μέ τό πράον του Χριστού, ή φτωχολογιά δέν έσφαξε. "Εφυγε. Στήν Νιτρία, στήν Συρία, στο Μενοίκιον όρος, στο Άγιον Όρος. "Ισως και στήν ζούγκλα μέ τον Ταρζάν, γιά νά αποφύγει τήν Ζούγκλα του καισαρικού "εν τούτω Νίκα"...
Και ίσως γιά να μή χρειαστεί, ή φτωχολογιά, να σκοτώσει αυτούς πού τήν σκοτώνουν, νά μή σφάξει," Έρινύς Σεμνή" ή φτωχολογιά, τούς πάντοτε εκ-δοροσφαγεΐς της,· τούς νεοαπατεώνες του έγκοσμιο-κρατικοΰ έν τούτω Νίκα... Και εφυγε, άηδιασμένη, εκεί, στήν 'Αναχώρηση...
πού έγινε έτσι τό γνήσιο "έν τούτω Νίκα"...

Κώστας Ζουράρις
"Φιλοκαλούμεν μετ΄Ανταρσίας"

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013

Tο πάρτι μόλις άρχισε...

Στις 24 Οκτωβρίου η Δίωξη Ναρκωτικών, παρουσία πταισματοδίκη, εισέβαλε πρώτα στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού και αμέσως μετά στους Γιατρούς του Κόσμου, ύστερα από ανώνυμες καταγγελίες για διακίνηση ναρκωτικών στις εγκαταστάσεις τους. Όπως έδειξε το πόρισμα, οι κατηγορίες ήταν εντελώς ανυπόστατες.

Δεν είναι απλώς σοκαριστικό, είναι εξοργιστικό να βλέπεις να χτυπούν ταυτόχρονα ακόμα και τα λίγα πράγματα που κινούνται πια σ' αυτό το χάος. Να διαβάλλονται ύπουλα οι εθελοντές (γιατροί, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί, αυτοί οι σύγχρονοι ήρωες) όταν την ίδια στιγμή τα λαμόγια κάνουν πάρτι με κλεμμένες σαμπάνιες στα ρετιρέ. Αν αυτό δεν είναι αποπροσανατολισμός, τότε τι είναι;

Για όσους δεν γνωρίζουν το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού, για παράδειγμα, τα τελευταία δύο χρόνια έχει αντιμετωπίσει, χωρίς καμία απολύτως αμοιβή, 16.000 περιστατικά! Eνώ οι Γιατροί του Κόσμου μόνο στο πολυϊατρείο της Αθήνας εξυπηρέτησαν 29.600 ασθενείς το 2012. Κι ευτυχώς για εμάς, δεν είναι οι μόνοι. Αυτά τα δίκτυα αλληλεγγύης δίνουν ένα χέρι βοήθειας και απευθύνονται σε απεγνωσμένους ανθρώπους στους οποίους το επίσημο κράτος με τη μνημονιακή του πολιτική έχει γυρίσει την πλάτη. Δεν μιλάμε για μικρές ομάδες πολιτών, αλλά για την πλειοψηφία των Ελλήνων.

Δεν θέλω να σας βομβαρδίσω με αριθμούς, δύο τρία μόνο ενδεικτικά στοιχεία αρκούν για να φρικάρει κανείς στην Ελλάδα του 2013. Περισσότεροι από 6.000.000 Έλληνες (!) δεν έχουν πρόσβαση στη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) Δημήτρη Κοντό, «3,068 εκατ. ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα, ενώ άλλοι 3,3 εκατ. ασφαλισμένοι, μεταξύ των οποίων έμποροι που έχουν κλείσει τα μαγαζιά τους, οικοδόμοι αλλά και άλλες κατηγορίες εργαζομένων, δεν έχουν κανένα ασφαλιστικό δικαίωμα. Το αστρονομικό αυτό νούμερο δεν αφορά μόνο τους ίδιους τους ασφαλισμένους αλλά και τις οικογένειές τους, οι οποίες υφίστανται τις συνέπειες της ανεργίας» (πηγή: Ελευθεροτυπία 19/9/13). Παράνοια...

Ποιοι όμως κάνουν αυτά τα ανώνυμα τηλεφωνήματα που έχουν στόχο να στιγματίσουν τις προσπάθειες των γιατρών; Ποιος είναι ο λόγος που σαμποτάρουν κάθε κοινωνικό έργο το οποίο γίνεται, αφού είναι αυτονόητο ότι ποτέ ένα δίκτυο αλληλεγγύης δεν μπορεί να υποκαταστήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας;

Το κίνητρό τους είναι προφανές: θέλουν να επιβάλουν την αντίληψη ότι η δημόσια υγεία είναι μπίζνα. Αυτό που συμβαίνει δεν προκύπτει με παρθενογένεση. Το έχουμε ξαναδεί το έργο στη Λατινική Αμερική, τη Ρωσία, σε χώρες της Ανατολικής Ασίας - Κορέα, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη κ.ά., οι οποίες κατέρρευσαν στα τέλη της δεκαετίας του ΄90. Το σενάριο επαναλαμβάνεται ολόιδιο παντού με πολύ μικρές προσαρμογές.

Όπως γράφει ο δημοσιογράφος Άρης Χατζηστεφάνου σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Εκατόμβες Νεκρών» Ετοιμάζει η Κυβέρνηση, «η επίθεση ξεκινά πάντα εναντίον του καθολικού χαρακτήρα της δημόσιας υγείας και συνεχίζεται με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των δομών υγείας και ασφάλισης. Το τρίτο βήμα είναι η συγκέντρωση όλων των κλάδων περίθαλψης σε ένα σύστημα σαν τον ΕΟΠYΥ, το οποίο στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων χρεοκόπησε σε διάστημα έξι μηνών έως δύο χρόνων».

Τα ίδια γίνονται κι εδώ. Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε σε συνέδριο των Financial Times ότι είναι «αποφασισμένος για τη συνεργασία του ΕΣΥ και των ασφαλιστικών εταιρειών». Μίλησε για λειτουργία απογευματινών χειρουργείων στο ΕΣΥ μέσω πακέτων ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών και υπογράμμισε ότι με τον τρόπο αυτό θα μπει ζεστό χρήμα στα δημόσια νοσοκομεία. Aπευθυνόμενος στους εκπροσώπους των ασφαλιστικών εταιρειών, είπε: «Να πουλήσετε ένα ελκυστικό πακέτο στους πελάτες σας, που να είναι και για εμάς ενδιαφέρον». Παράλληλα στο στόχαστρο του υπουργού βρίσκεται και ο ΕΟΠΥΥ. Ο Άδωνις Γεωργιάδης αποκάλυψε το σχέδιο της συγκυβέρνησης να μετατραπεί ο οργανισμός αποκλειστικά σε αγοραστή υπηρεσιών υγείας. Σύμφωνα με τον ίδιο, κατέληξαν σε αυτή την απόφαση μελετώντας την πείρα των ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίες διαπίστωσαν ότι θα είχαν χαμηλότερες δαπάνες αν αγόραζαν τις υπηρεσίες υγείας αντί να τις παρέχουν οι ίδιες.

Ο υπουργός όμως ξεχνά ότι η υγεία είναι δημόσιο αγαθό, όχι ένα προϊόν πολυτελείας στο ράφι ενός καταστήματος που, αν δεν διαθέτεις χρήματα, απλώς δεν το αγοράζεις. Ο ασθενής ΔΕΝ είναι πελάτης. Ο πολίτης ΔΕΝ είναι πορτοφόλι και η απόγνωση μιας μάνας της οποίας πρέπει να χειρουργηθεί το παιδί ΔΕΝ μπορεί να μετατρέπεται -όπως ανέφερε ο ανεκδιήγητος Άδωνις Γεωργιάδης- σε «πεδίον δόξης λαμπρόν για να αυξήσουμε τα έσοδα των νοσοκομείων».

Στο ίδιο άρθρο ο Χατζηστεφάνου μιλά για τους χιλιάδες νεκρούς που θα φέρει τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα η πολιτική λιτότητας. Σ΄ αυτό ο Γιώργος Νικολαΐδης, διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, εξηγεί ότι όλη αυτή η απόγνωση και ο φόβος με τον οποίο μας χτυπούν θα οδηγήσει σε μαζικά κρούσματα καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη, και κυρίως και πάνω απ' όλα αύξηση της παιδικής θνησιμότητας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «η πολιτική του 2012 θα καταγραφεί σαν μείωση του προσδόκιμου ζωής το 2020 - ξέρετε, όταν λένε ότι θα βγούμε στις αγορές».

Δεν είναι κάτι καινούριο. Το επισημαίνει και ο καθηγητής Ντέιβιντ Στάκλερ στο βιβλίο του Body Economic - Γιατί η Λιτότητα Σκοτώνει: απ' όπου περνά το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα οι πολίτες θυσιάζονται κυριολεκτικά προκειμένου να εξοφληθούν οι ξένες τράπεζες. «Στα δικαστήρια του μέλλοντος» τονίζει ο Χατζηστεφάνου «θα μπορεί να τεκμηριωθεί πολύ εύκολα ότι δεκάδες υπουργοί Υγείας είχαν στα χέρια τους συγκεκριμένες μελέτες για τις επιπτώσεις της πολιτικής λιτότητας στα επίπεδα θνησιμότητας, αλλά έβαλαν την υπογραφή τους για να πεθάνουν χιλιάδες συμπολίτες τους».

Όπως βλέπουμε, δεν διακυβεύεται η καλοπέραση, τα έσοδά μας, το σπίτι και η δουλειά μας, αλλά η ίδια η ζωή μας. Μέχρι τώρα ακούγαμε ότι η συνταγή του ΔΝΤ σκοτώνει. Νομίζαμε ότι το θύμα θα ήταν η οικονομία, αλλά τελικά θα είμαστε εμείς οι ίδιοι... Θα περιμένουμε να μας ξεκάνουν;
Φλώρα Τζημάκα

Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013

Το τραγούδι του Κότσυφα

Δέκα γενιές γεωργοί και μαστόροι πίσω μου κι εγώ γίνηκα καλαμαράς. Ούτε καν καλαμαράς, κουμπιά πατούσα όλη μέρα. Φύγε από τη γη, από τη φτώχεια, να πας να γίνεις καπετάνιος, έλεγε ο συχωρεμένος ο παππούς μου στον γιο του, τον πατέρα μου, σήκω φύγε από το χωριό, να μπαρκάρεις, να βγάλεις χρήμα μπόλικο, να κάμεις κι ένα σπίτι καλό στην πολιτεία, να έχεις τις ανέσεις σου, να μη φας τη ζωή σου απάνω στα βουνά όπως εγώ, βλέπεις τι τραβώ ολοχρονίς για να σας θρέψω.
Και πήγε κι έγινε καπετάνιος ο γονιός μου. Και έβγαλε όλη τη ζωή του μες στη θάλασσα, πάνω στη λαμαρίνα τα ‘ζησε τα πιο καλά του χρόνια κι ας έχτισε σπίτι καλό στην πόλη, μακριά από το χωριό κι ας είχε άνεση οικονομική μεγάλη. Έκαμε και παιδιά, εμένα και την αδερφή μου και όχι μόνο μας έθρεψε αλλά μας κουβαλούσε κι όλου του κόσμου τα καλά, τα πιο σύγχρονα επιτεύγματα της τεχνολογίας είχε μες στα μπαγκάζια του σαν ξεμπαρκάριζε από τις Σιγκαπούρες και τις Ιαπωνίες, έτσι, που μας βλέπανε οι άλλοι, οι στεριανοί και τρίβανε τα μάτια τους.

Να πας να σπουδάσεις, μου ‘λεγε εμένα σαν μεγάλωνα, να γίνεις άνθρωπος, να μην καταντήσεις σαν και του λόγου μου, μακριά από τη ρουφιάνα τη θάλασσα να μείνεις, μακριά από τη λαμαρίνα του βαποριού, στα γράμματα να πας, να γίνεις επιστήμονας και να ‘χεις δουλειά καλή, στεριανή, να βλέπεις τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου κάθε μέρα, όχι όπως εγώ, μία φορά το χρόνο, έτσι μου λεγε. Και πήγα κι εγώ και σπούδασα. Έγινα προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κι έπιασα ύστερα δουλειά σε εταιρία μεγάλη, απ’ αυτές που έχουνε γραφεία σ’ όλες τις χώρες της οικουμένης, σα βαπόρια είναι κι αυτές, μονάχα που δεν κάνουνε ταξίδια στους ωκεανούς, ούτε έχουνε λαμαρίνες αλλά τζαμένια κτίρια θεόρατα.

Μακριά από τη γη ο ένας, μακριά από τη θάλασσα ο άλλος, να η κατάντια μου.

Δεν το είχα καταλάβει διόλου στο ξεκίνημα, αλλιώς μού είχανε περάσει τη ζωή μες στον σκληρό μου δίσκο βλέπεις, πως άμα έχεις χρήμα, τα ‘χεις όλα, έτσι μου μάθανε. Ύστερα όμως από δυο χρόνια δουλειάς, με καλές αποδοχές δε λέω, αλλά απ’ το πρωί ως τη νύχτα στο γραφείο μπροστά στην οθόνη, απόκαμα. Τα ‘βαλα κάτω ένα βράδυ σαν γύρισα στο διαμέρισμα, μπροστά στην τηλεόραση και στο κουτί της πίτσας. Σκλάβος ένιωθα. Νοικιασμένος στην επιχείρηση, με άδεια λίγες μέρες κάθε χρόνο σαν φυλακισμένος, σαν για να θυμηθώ τι είναι η ζωή που χάνω. Κι ύστερα πάλι στο κλουβί. Δίχως να έχω χρόνο προσωπικό ούτε για να ασκώ την τέχνη μου, τη ζωγραφική, που μ’ άρεσε από μικρό παιδί κι όταν έλεγα πως θα γίνω ζωγράφος, άστραφτε και βροντούσε ο πατέρας και μου ‘λεγε να τα ξεχάσω αυτά διότι θα πεθάνω στην ψάθα σαν όλους τους καλλιτέχνες. Και πώς να παντρευτείς και να κάνεις παιδιά με τέτοια ζωή που ζεις, σκέφτηκα, να τα βλέπεις πότε; Τη νύχτα που θα κοιμούνται;

Έκατσα λοιπόν τότε, στα εικοσιεφτά μου χρόνια, το θυμάμαι σαν τώρα που ‘μαι σαράντα, και το λογάριασα το πράγμα εξαρχής, σαν μορφωμένος και γραμματιζούμενος που είχα γίνει πια. Κι όλη τη νύχτα στριφογύριζα απάνω στο κρεβάτι, ύπνος δεν μ’ έπιανε, σαν άρρωστος βαρυγκομούσα. Ποιος και με πόσα θα μου ξεπληρώσει τη ζωή που δεν ζω επειδή νοίκιασα το τομάρι μου για να βγάζω χρήμα; Ποιος θα μου ξεπληρώσει τη χαμένη μου ελευθερία, τον πρωινό μου ύπνο που πάει στράφι, τις νύχτες μου που σέρνομαι και δεν είμαι εις θέση ούτε να μιλήσω σε άνθρωπο, μονάχα αποβλακώνομαι με τις ώρες μπροστά στην τηλεόραση και βλέπω διαφημίσεις, ποιος θα μου δώσει πίσω τις ώρες της ζωής μου της μοναδικής, που περνάνε μπρος σε μια οθόνη; Ποιος ψυχολόγος και με πόση αμοιβή θα ρουφήξει από μέσα μου τόσο δηλητήριο, ποιος θα με καθαρίσει, που έμαθα να βλέπω τον καθένα δίπλα μου σαν ανταγωνιστή κι όχι σαν άνθρωπο, ποιος; Μ’ αυτές τις σκέψεις, κακήν κακώς, με πήρε ξημερώματα ο ύπνος.
Τι κάνεις Λευτέρη, ρώτησα τ’ άλλο πρωί τον εαυτό μου στον καθρέφτη, χαραμίζεις όλη μέρα το είναι σου για να σου δώσουν χρήμα κι αμέσως να τους το ξαναδώσεις πίσω για να σε ταϊσουνε, να σε ντύσουνε, να σε διασκεδάσουνε, να σου δώσουνε σπίτι και ανέσεις. Κυκλοφορείς το χρήμα για να υπάρχεις, αυτό κάνεις. Κι όσα και να σου μένουνε στην άκρη δεν τα χαίρεσαι, τη ζωή σου χάνεις κάθε μέρα Λευτέρη, πουι δε γυρίζει πίσω, τη δίνεις αντιπαροχή για πλαστική τροφή κι ένα κλουβάκι άνετο, κι ανθρώπους δεν έχεις δίπλα σου, μονάχα «συνεργάτες», σαν πονηρό υπονοούμενο του το ‘πα αυτό, χασκογέλασε αμήχανα αλλά πικρά ο άλλος μες στον καθρέφτη, σαν κάτι να ‘νιωθε, σαν να τον τσιγκλούσανε όλ’ αυτά, την ψυχή σου πουλάς Λευτέρη, του ξανάπα τότε πιο δυνατά, την υγειά σου χαραμίζεις, για να ‘χεις στο τέλος όσα είχε, με μόχθο αλλά υγιής και λεύτερος, ο συγχωρεμένος ο παππούς σου, που ‘χεις και τ’ όνομά του, ξύπνα Λευτέρη, λευτερώσου, ένα πλάσμα της φύσης είσαι κι εσύ, μια πνοή μονάχα, τίποτα παραπάνω, μη σε πλανεύουνε οι γραβάτες που φορείς και τ’ άλλα τα φτιασίδια, μη σε ξεγελά η μούρη σου η φρεσκοξυρισμένη, έτσι του είπα κι έμπηξε εκείνος τότε ένα κλάμα γοερό, τον έβλεπα θολά μες στον καθρέφτη, πρηστήκανε τα μάτια του μεμιάς, δεν ήτανε εις θέση να πάει στη δουλειά εκείνο το πρωί, για ξαφνική αδιαθεσία ειδοποίησε και έμεινε στο σπίτι.



Σαν συνήλθα κάπως, ένιωσα πως έχω ολόκληρη τη μέρα μου ελεύθερη για να σκεφτώ πιο ψύχραιμα και να αποφασίσω. Μα δεν ήτανε τόσο εύκολο να κάνω τη στροφή μεμιάς, έψαχνε το μυαλό μου λύσεις άλλες, πιο βολικές, πιο κοντινές στα όσα ήξερα και είχα βιωμένα. Να πάω να νοικιαστώ αλλού, σκέφτηκα στην αρχή, με λιγότερη δουλειά και πιο μικρό μισθό, με πιο πολύ χρόνο για μένα. Πάλι δεν με συμφέρει όμως, διότι θα χάσω κι αυτά που έμαθα να έχω, και πάλι δέσμιος θα ‘μαι. Να μπω στο δημόσιο, ψέλλισα κατόπιν. Είναι κι αυτό μια πρόταση. Μόνιμος ο εκμισθωτής μου, δίχως πολλές πολλές απαιτήσεις και με νοίκι σταθερό βρέξει χιονίσει. Μα γιατί; Υπάρχει κάνας λόγος; Αφού όσα και να με πληρώνει αυτό το πλάνο σύστημα, εγώ του τα επιστρέφω, για να ικανοποιήσω τις ανάγκες μου και τις επιθυμίες, που τις πιο πολλές από δαύτες μού τις δημιουργεί το ίδιο, για να μου τα πάρει πίσω όπως μου τα δωσε.
Κατάληξα λοιπόν πως όσα και να βγάζω κάθε μήνα, το βιολί αυτό δεν με συμφέρει. Δεν συμφέρει γενικώς να δουλεύεις για να ζήσεις. Είναι η πιο οφθαλμοφανώς ασύμφορη συμφωνία, την οποίαν όμως, παραδόξως, συνάπτουν με περισσή ευκολία στην ζωή τους οι άνθρωποι, διότι έτσι τους μάθανε οι μεγαλύτεροί τους, αυτά τους περάσανε μες στον σκληρό τους δίσκο ως βασικά δεδομένα.

Την άλλη μέρα πήγα λοιπόν στον προϊστάμενο και παραιτήθηκα. Έμεινα πάνω κάτω κάνα μήνα ακόμα, μέχρι να βρεθεί άλλος στο πόδι μου και τότε μάζεψα ένα πρωί τα υπάρχοντά μου κι έφυγα, γύρισα πίσω δυο γενιές, να ξαναζήσω στο παλιό κι ερειπωμένο σχεδόν σπίτι του παππού μου στο χωριό. Όλοι μου λέγανε τότε πως είμαι τρελός που έφυγα από την πόλη και την καλή δουλειά. Μα που την είδανε την τρέλα; Αφού κάθισα και τα σκέφτηκα όλα λογικά. Τα πήρα από την αρχή τα δεδομένα και είδα πως το σύστημά μου είχε κολλήσει και πήγαινε ντουγρού προς το αδιέξοδο.

Το πήρα απόφαση κι έκανα ένα μεγαλοπρεπές φορμάτ.

Σπόυδασα υπολογιστές, ευτυχώς, και ξέρω. Κράτησα ό,τι πληροφορία θα μπορούσε να μου φανεί χρήσιμη απ’ όσες είχα αποθηκεύσει στον δίσκο μου μέχρι εκείνη τη στιγμή, πάτησα το κουμπί κι εξαφάνισα το σύστημα που με είχε γαλουχήσει. Ύστερα εγκατέστησα ένα καινούριο. Δηλαδή το δυο γενιές παλιότερο, εκείνο που είχε ο παππούς μου, αλλά με βελτιώσεις σύγχρονες. Και βρήκα την υγειά μου.

Μονάχα ο πατέρας μου πήγε να σκάσει. Είδα κι έπαθα να σε σπουδάσω, να πας μπροστά στη ζωή σου κι εσύ τα παρατάς όλα και γυρίζεις πίσω; Αντί να προοδεύεις γίνεσαι οπισθοδρομικός; Τι θα πει ο κόσμος; Μάλλον αυτό τον ένοιαξε περισσότερο.

Εγώ όμως δεν άκουγα τίποτα απ’ αυτά. Είχα κάνει πλέον το φορμάτ και όσα έλεγε δεν ήτανε πληροφορίες αναγνωρίσιμες πλέον στο νέο μου το σύστημα. Κι έφυγα.

Πήγα και βρήκα την υγειά μου και τη λευτεριά μου. Βρήκα και τους σπόρους που φύτευε στους μπαξέδες του ο παππούς και τους φύλαγε μέσα σ’ ένα ντουλάπι ξύλινο στον βορινό τον τοίχο.

Κι άρχισα να ζω παράλληλα με όλο αυτό το σύστημα, σαν πουλί, σαν Κότσυφας, σε ένα άλλο σύμπαν. Δεν περιμένω πια να μου δώσουνε χαρτιά κάθε τέλος του μήνα για να πάω να τα κάνω τρόφιμα, ποτά και θεάματα. Παράγω τα πάντα και νιώθω άνθρωπος. Το τραπέζι μου χειμώνα καλοκαίρι είναι γεμάτο με ό,τι βγάζει η γη μου, το κελάρι φίσκα, τα θεάματα και τα ακούσματα κάθε μέρα σ’ όλη την πλάση γύρω μου μοναδικά κι ανεπανάληπτα. Άσε που, από τότε που επέστρεψα, ξεκίνησα και να ζωγραφίζω. Λευτερώθηκε η ψυχή μου, βρήκε τον δρόμο της. Και κατεβαίνω μια φορά στο τόσο στην πόλη και τα κάνω έκθεση τα έργα μου. Και βγάζω λίγο χρήμα απ’ αυτά, για να πληρώνω αυτά τα ελάχιστα που με συνδέουνε ακόμα με τον “πολιτισμό” του.

Και ξαφνικά τσουπ, δεκατόσα χρόνια μετά από την απόφασή μου εκείνη, να η κρίση η οικονομική και χτύπησε την πόρτα. Τώρα την είδες ρε πατέρα; Το αδιέξοδο που με τάιζες τόσα χρόνια και μάλιστα με το ιδρώτα σου μέσα στους σκυλοπνίχτες που μπαρκάριζες, δεν το είχες πάρει χαμπάρι ποτέ; Πως η ζωή δεν είναι εμπόρευμα, δεν είναι οικόπεδο για να το δώσεις αντιπαροχή, ποτέ σου δεν το σκέφτηκες για να μου το διδάξεις;

Τώρα μου λένε όλοι, κι ο πατέρας μου μαζί, πως έκανα την πιο σοφή κίνηση τότε που τα παράτησα κι επέστρεψα στη γη. Και πως είμαι πολύ τυχερός που το κατάλαβα νωρίς και έφυγα απ’ την πόλη. Μα πού την είδανε την τύχη; Στην τύχη τα ρίχνουνε όλα, έτσι μάθανε, δυστυχώς. Γι αυτό ίσως κάθονται κι αυτή την ύστατη ώρα ακόμα ατάραχοι και περιμένουνε, βλέπουνε το θηρίο να τους κυριεύει κάθε μέρα και πιότερο δίχως να αντιδρούνε.

Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό το κακό που συμβαίνει στους ανθρώπους. Μα δεν το βάζω κάτω και κάθε πρωί μ’ όλα μου τα κουράγια τραγουδώ. Και τ’ άλλα τα κοτσύφια τραγουδάνε κι αυτά, όλα μαζί, στα πάρκα, στα παραθύρια των σπιτιών και των γραφείων, στα μπαλκόνια, γεμίζουνε οι πόλεις από τη μελωδία μας, τον ένα και μοναδικό μας στίχο. Ένα φορμάτ είναι ρε παιδιά, μονάχα ένα φορμάτ.

Δημοσιεύθηκε μεταφρασμένο στα γαλλικά στο περιοδικό του γαλλικού ινστιτούτου Αθήνας ΜΕΕΤ:
http://yiannismakridakis.gr

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

 Εγώ, ταπεινός υπήκοος του πολυχρονεμένου μας αφέντη, άσημος γραφέας στη δούλεψη του έπαρχου της Ανατολής, αθεράπευτος εθνικιστής του δωματίου, ελάχιστο μέρος της κατά των βυζαντινών οικουμένης, βληθείς υπο βολίδος αδύτου φέγγους και εκουσίως αιχμαλωτησθείς στα δεσμά της οπτασίας που άλλοι ονόμασαν 'μισγάγκια" κι άλλοι "χώρα του αχωρήτου", κατήντησα ακάματος οδοιπόρος, άθλιος διακονιάρης, πτωχός προσκυνητής τόπων αγίων, ελληνικών πόλεων  και λιμένων, εμπορείων φοινικικών, οάσεων ερήμων...... και ακολουθώντας τις συνταγές αρχαίων ελληνοσύριων μάγων και τις συμβουλές παλμυριανών αστρολόγων, τες προτροπές του Ίμπν Μπατούτα και του Γεωργίου Αμοιρούτζη, το παράδειγμα της Αγίας Μαράνας και της σεβασμίας Ούμ Χαράμ, έφτασα εδώ, στη σκιά του δέντρου που άπονες εξουσίες ξερρίζωσαν σε τούτον τον αιώνα.
Έφτασα, λέγω, εδώ, για να αρχινήσω ξανά το παραμύθι, ζητώντας σας για άλλη μιά φορά να με συμπονέσετε και να με ανεχθείτε.

 Λένε πως είμαι ανυπόφορος λογάς. Ένας φαντασιόπληκτος αλλοπαρμένος αλήτης, που φουσκώνει με τες διηγήσεις του τα μυαλά των νομοταγών της ιστορίας. Όμως εδώ δεν είναι διόλου αληθινό κάτι τέτοιο. Άλλωστε το μόνο που ζητώ είναι να μου αφήσετε το κεφάλι στους ώμους, όσο θα χρειαστεί, για να σας διηγηθώ ένα μου ταξίδι. Κι αν με αυτό κερδίσω μιά νύχτα, τότε θα σας περιμένω ξανά την ώρα που ο ήλιος τραβά κατά τη Δύση. Τα ταξίδια στην Ανατολή θα απαλύνουν, ίσως, τη νυχτερινή μας αγωνία ......

Μόνο, καλοκυράδες μου και κύρηδες, σφαλείστε τα παραθυρόφυλλα-μην τύχει και μας πάρουνε χαμπάρι οι φύλακες,μην τύχει και τ' ακούσει η γειτονιά και μας κατηγορήσει για ονειροπαρμένους, φεγγαρογεννημένους κι αλαφροίσκιωτους. Ας μείνουν έξω αυτοί. Το δισάκι του οδοιπόρου είναι ελαφρύ μόνο για κείνους που αγαπούν τα ταξίδια περισσότερο απο τον εαυτό τους, και τα λόγια του παραμυθά είναι μπάλσαμο μόνο γι' αυτούς που δεν φοβούνται τα παραμύθια. Κατά τα άλλα, όλα και όλοι θα μένουν πάντα στη θέση τους, αμετακίνητοι. Και μόνο οι παραμυθάδες θα πληρώνουν με το κεφάλι τους τις όποιες παρεκκλήσεις
Στο κέντρο της ερήμου, τέσσερις νύχτες μακριά απο τον Ευφράτη κι άλλες τέσσερις ή πέντε μακριά απο την όαση της Δαμασκού, βρίσκεται η μονάκριβη όαση με τις φοινικιές, τις ελιές και τις ροδιές. Την ονόμασαν Ταντμόρ, δηλαδή χουρμαδιά. Και δυό χιλιάδες χρόνια αργότερα, οι Ρωμαίοι την είπαν κι αυτοί Παλμύρα, δηλαδή φοινικούπολη.
 Οι άνθρωποι της ήταν ολιγαρκείς και αυτάρκεις, όπως τα άγρια θηρία που ζούσαν στις λόχμες γύρω. Μα δεν ήταν ούτε αφελείς ούτε πρωτόγονοι. Η έρημος απαιτεί ασκημένες αισθήσεις και τροχισμένο, ζωηρό μυαλό. Κανείς δεν μπορεί να επιβιώσει διαφορετικά σε αυτό το βασίλειο της ανελέητης φύσης.
 Κάθε κόκκος χώματος, όπως και κάθε άστρο, κάθε κρότος, όπως και κάθε σιωπή, έχει το δικό του νόημα και τη δικιά του ουσία- και περιούσιος όποιος έμαθε να ακούει τις σιωπές και να αναγνωρίζει τους ήχους, ευτυχής όποιος κατέχει τον ουράνιο χάρτη και ξέρει και σέβεται τη στείρα γη.

 Οι παλμυρινοί μελετούσαν τα άστρα και τους σεληνιακούς κύκλους, μετρούσαν και κατέγραφαν τις σκιές, τα μεγάθη και τις εποχιακές μετακινήσεις τους. Μύριζαν στον ξηρό αέρα την ύπαρξη του νερού που είχε ναζέψει γούβες-γούβες η γη και θα το κρατούσε μερικές ώρες, δυο-τρείς μέρες ίσως, πριν το ρουφήξει στα έγκατα της, και οδηγούσαν κατά κει τα κοπάδια τους. Γνώριζαν τα αδιόρατα σύνορα που ξεχώριζαν τα βοσκοτόπια κάθε φυλής κι ώσπου να φτάσει η δέκατη τρίτη πανσέληνος είχαν καλύψει με τα πρόβατα τους όλη την έκταση που τους ανήκε και ξανάρχιζαν την περιπλάνηση τους απο την αρχή, μέσαστα όρια της δικής τους νομής.
 Εννιά μακριές λουρίδες υφασμένες απο καμηλότριχο ή κατσικόμαλλο, ραμμένες η μία δίπλα
στην άλλη, αρκούσαν για να φτιάξουν μια στρενόμακρη κι ευρύχωρη σκηνή. Έξι ψηλοί πάσσαλοι για να τη βαστούν και δώδεκα ως δεκατέσσερα ξυλαράκια που τσίτωναν τα σκοινιά στο χώμα γύρω, ψάθες και κιλίμια για το δάπεδο και τα χωρίσματα, στρωσίδια για τον ύπνο, μια σχάρα και δυο τρία μαγειρικά σκεύη, η καμήλα που τα φορτωνόταν για να τα πάει παρακάτω, αυτός ήταν ο καταυλισμός τους, το νοικοκυριό τους, τα φορητά τους υπάρχοντα.

 Κι όσοι δεν ήταν βοσκοί αλλά δούλευαν στα περιβόλια της όασης, στο αρδευτικό έργο, στην αλυκή, στα τσουκαλάδικα ή στα καραβάνια, κατοικούσαν σε χαμηλά κιβωτιόσχημα σπίτια, φτιαγμένα απο ξεραμένες πλίνθες, ίδια με το χρώμα και την υφή της γης, χωρίς πολλά ανοίγματα, για να μην μπαίνει το φως και η ζέστη τη μέρα, το κρύο τη νύχτα. Μα κι αυτοί είχαν τόσα υπάρχοντα όσα και οι βοσκοί. Ακόμα και οι μικροί αυτοσχέδιοι αργαλειοί τους ήταν φορητοί. Τέντωναν το νήμα σε έξι κοντόχοντρα πασσαλάκια που έχωναν στη γη και ύφαιναν καθισμένοι κατάχαμα
 Με μια κολοκύθα κι ένα έντερο έφτιαχναν τη μονόχορδη ραμπάμπα τους. Και τις μακριές αφέγγαρες νύχτες του χειμώνα, τις ώρες του μεγάλου πανικού και της αβάσταχτης ερημιάς, έσκιζαν τα μαύρα σκοτάδια με την γλυκόπικρη φωνή τους, που τη συνόδευε σιγά και μαλακά ο ήχος του αρχαίου οργάνου, κι απαλύνοντας τον πόνο μείωνε τον τρόμο, εξόρκιζε την αβυσσαλέα νύχτα κι απομάκρυνε τα ακαθόριστα πνεύματα του σκότους που λυσσομανούσαν μέχρι την αυγή.

 Με τέσσερις λουρίδες απο κατσικόμαλλο έφτιαχναν τον αδιάβροχο, βαρύ, αμπά τους, και με δύο μικρά κομμάτια έφτιαχναν την κουκούλα που έραβαν γύρω απο το άνοιγμα του λαιμού. Την φορούσαν, ριχτό στους ώμους, οι βοσκοί και οι καμηλιέρηδες νύχτα μέρα . Μ' αυτόν κοιμόντουσαν, μ΄αυτόν ζούσαν. Κι όταν ένοιωθαν στον αέρα το προμήνυμα της ανεμοθύελλας που πλησίαζε, κι άλλαζαν οι μυρωδιές και πλήθαιναν οι ανεπαίσθητοι θόρυβοι, γύριζαν την πλάτη τους στην κατεύθυνση του κακού που ερχόταν, σήκωναν της άκριες του κεφαλομάντηλου και τύλιγαν μ΄αυτές το πρόσωπο τους, έσκυβαν το κεφάλι καικατέβαζαν την κουκούλα ως τα μάτια, μάζευαν το σώμα, λύγιζαν τα πόδια, γίνονταν ένα κουβαράκι μέσα στον αμπά και περίμεναν να ξεσπάσει και να καταλαγιάσει η οργή των δαιμόνων, να κατακαθίσει ο κουρνιαχτός και να γαληνέψει η φύση
 Κι έχουνε να λένε πως κάποτε ένα παιδόπουλο απο τη Σιδώνα  μπήκε στη δούλεψη ενός καμηλιέρη, γιατί βαρέθηκε -καθώς έλεγε- τη θάλασσα και ήθελε να γνωρίσει την έρημο. Στο πρώτο ταξίδι τα πήγε καλά. Στο δεύτερο καλύτερα. Μα στο τρίτο πια βαρέθηκε. Αποφάσισε τότε να κλέψει δυό σακούλια γκρίζα μαργαριτάρια και δυό φλασκιά πανάκριβα μυρωδικά και να το σκάσει νύχτα απο την Παλμύρα, να γυρίσει στη Φοινίκη. Έτσι και έγινε.

Και οι αποθηκάριοι, που τον πήραν χαμπάρι, καμώθηκαν πως κοιμόντουσαν και τον άφησαν να φύγει. Νόμιζε πως θα έβρισκε εύκολα το δρόμο κατά τη Δύση, ακολουθώντας τον ήλιο. Μα τη δεύτερη μέρα χάθηκε και, διψασμένος καθώς ήταν, ζητούσε συγχώρεση απο τους θεούς για το αμάρτημά του. Ας ήταν τα φλασκιά γεμάτα νερό και τα σακούλια γεμάτα χουρμάδες, έλεγε και ξανάλεγε και καταριόταν την ώρα και τη στιγμή που αποφάσισε να κλέψει μυρωδικά και μαργαριτάρια. Την τρίτη μέρα, λίγο πριν το σούρουπο, τον βρήκαν οι φρουροί της ερήμου σε άθλια κατάσταση. Τον τύλιξαν σ' έναν αμπά και τον πήγαν πίσω στο αφεντικό του στην Παλμύρα.

  "Να συνέλθεις γρήγορα", είπε ο καμηλιέρης. "Με το νέο φεγγάρι θα φύγουμε για την Υπερωξειανή. Εσύ θα αναλάβεις τη φρούρηση του καραβανιού που θα μεταφέρει τους πολύτιμους λίθους".
  Το παιδί δεν μίλησε. Σήκωσε με κόπο το κεφάλι του και κοίταξε στα μάτια το αφεντικό του.
  "Πήγαινε στο σπίτι μου να φας και άσε τη μάνα μου να περιποιηθεί τις πληγές σου", είπε πάλι ο καμηλιέρης. "Τώρα που έμαθες να ξεχωρίζεις τον ευλογημένο πλούτο απο τον άχρηστο, είσαι πια δικός μας". Κι αφού ξεπλήρωσε με τα εύρετρα τους φρουρούς, έδωσε, λένε, τα υπόλοιπα μαργαριτάρια στο φοινικόπουλο, για νάχει να ξοδεύει όταν φτάνουνε με το καραβάνι στις πόλεις που είναι χτισμένες πάνω στους ποταμούς, στις πόλεις τις χτισμένες στη θάλασσα......

 Μαριάννα Κορομηλά  "Τέσσερις ιστορίες για μια χαμένη πανσέληνο"

Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2013

Το λάδι γέφυρα ελπίδας μεταξύ Λονδίνου και Λέσβου;

Άρθρο Της Λίνας Γιάνναρου.

Ελληνίδα κοινωνική λειτουργός σε υποβαθμισμένες περιοχές της βρετανικής πρωτεύουσας ίδρυσε μη κερδοσκοπική εταιρεία με τα έσοδα της οποίας φτωχοί μαθητές έρχονται σε επαφή με την ελληνική γη.

*Στη φωτογραφία Η κ. Εύα Ευαγγελάκου στον ξενώνα της Μονής Λειμώνος στη Μυτιλήνη, όπου θα φιλοξενηθούν μαθητές από τα σχολεία του Λάμπεθ, μιας από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Κεντρικού Λονδίνου.

Το μυαλό δεκάδων παιδιών του Λάμπεθ, μιας από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Κεντρικού Λονδίνου, τρέχει στην Ελλάδα. «Εδώ και μισό χρόνο, από τότε που ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα, έχουν έτοιμες τις βαλίτσες τους. Θα είναι το πρώτο ταξίδι της ζωής τους, είναι παιδιά που δεν έχουν πάει ούτε μέχρι το αεροδρόμιο». Σαν μικρό παιδί που έκανε «κατεργαριά» χαίρεται και η Εύα Ευαγγελάκου. Μετά τριάντα χρόνια εργασίας στις κοινωνικές υπηρεσίες της Βρετανίας, σε προγράμματα ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, νιώθει ότι έκανε μια κίνηση ματ. Βρήκε έναν τρόπο να βοηθήσει και τις δυο της πατρίδες.

Η κ. Ευαγγελάκου ίδρυσε τη ΜΚΟ «Θεόφραστος» (από τον φιλόσοφο από την Ερεσό που θεωρείται ο πατέρας της βοτανικής) πριν από περίπου ενάμιση χρόνο. Πρόκειται για μια κοινωνική επιχείρηση, η οποία τρέχει αποκλειστικά με δικά της έξοδα («ο σκοπός είναι να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των επιδοτήσεων»), που έχει ένα μόνο σκοπό: να πωλήσει στην Αγγλία λάδι από τη Λέσβο και με τα έσοδα να χρηματοδοτήσει επισκέψεις κοινωνικής βοτανικής Βρετανών μαθητών και φοιτητών στο νησί.

«Δουλεύοντας για χρόνια με τρίτης και τέταρτης γενιάς ανέργους, συνειδητοποίησα ότι η επιχορήγηση από μόνη της δεν φτάνει», εξηγεί στην «Κ». «Χρειάζεται να δίνεται διέξοδος». To Λάμπεθ είναι η πλέον εθνοτικά ποικιλόμορφη περιοχή του Λονδίνου (εκεί συνυπάρχουν 40 διαφορετικές κοινότητες και φυλές, οι εφημερίδες εκδίδονται σε 12 γλώσσες), με το 59,1% των παιδιών και νέων να ζουν στη φτώχεια. Αρκετά από αυτά, ανά ομάδες, θα κάνουν ένα βοτανικό ταξίδι μιας εβδομάδας στη Μυτιλήνη, την περίοδο Σεπτεμβρίου – Ιανουαρίου, γνωρίζοντας όλη τη διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου, από τη συγκομιδή ώς την εμφιάλωση. «Το να φέρεις ένα παιδί κάπου, όπου μπορεί να κόψει έναν καρπό και να τον φάει, δεν αγοράζεται με τίποτα. Και τα ίδια μας λένε ότι ανυπομονούν να σηκώνονται έξι το πρωί να πηγαίνουν στο χωράφι. Θα μάθουν πώς είναι να εργάζεσαι και να βλέπεις τους καρπούς της δουλειάς σου, ότι η ντομάτα βγαίνει από το χώμα, όχι από το σούπερ μάρκετ. Προφανώς δεν θα γίνουν όλα αυτά τα παιδιά αγρότες, αλλά θα αποκτήσουν μια σχέση με τη γη».

Επιστρέφοντας, θα φέρνουν μαζί τους σπόρους και φυτά προκειμένου να δημιουργήσουν βρώσιμες σχολικές αυλές, ενώ στα εννέα σχολεία του Λάμπεθ που προς το παρόν συμμετέχουν στο πρόγραμμα, το μάθημα της ελιάς θα μπει στην ύλη. Σε δεύτερο χρόνο, θα φυτευθούν ελαιώνες σε τρία μεγάλα πάρκα του κεντρικού Λονδίνου (Kennington Park, Vauxhall Pleasure Gardens, Old Paradise Gardens) καθώς και σε μεγάλη έκταση κατά μήκος του Τάμεση (Vauxhall One Greening), ενώ τον Ιούλιο του 2014 θα πραγματοποιηθεί στην πόλη το πρώτο φεστιβάλ ελαιόδεντρου. «Θέλουμε να δέσουμε τα παιδιά με τη γη και ταυτόχρονα να γνωρίσουμε το λάδι μας στην Αγγλία», λέει η κ. Ευαγγελάκου.

Οι Βρετανοί είναι ενθουσιασμένοι με το πρόγραμμα, ζητώντας ήδη να επεκταθεί και σε άλλα σχολεία. Οι μόνοι που δεν φαίνεται να συμμερίζονται τον ενθουσιασμό είναι οι Ελληνες. «Ελληνικό λάδι δεν πωλείται στο Λονδίνο. Υπάρχει δυσπιστία και δεν τους κακολογώ. Εδώ και 1,5 χρόνο, δυσκολεύτηκα κι εγώ να βγάλω άκρη. Πήγα να ζητήσω λάδι να δειγματίσω στο Λονδίνο, προτείνοντας μάλιστα υψηλότερη τιμή από αυτή που μου ανέφεραν, ώστε να βγει μεγαλύτερο κέρδος και στον παραγωγό, και τελικά έλαβα… ταγγισμένο λάδι. Το έστειλα στο βασιλικό κατάστημα του παλατιού, όπου το δέχτηκαν κατ’ εξαίρεση, μόνο για το “Θεόφραστο” και φυσικά μου επεστράφη. Τους είπα ότι ήταν δικό μου το λάθος και τους έπεισα να μας ξαναδεχθούν. Ολα αυτά καθυστέρησαν αρκετά την έναρξη του προγράμματος».

Ηδη, αυτές τις ημέρες, με μπουκάλια (καλού) μυτιληνιού ελαιολάδου υπό μάλης, η κ. Ευαγγελάκου επισκέπτεται άλλα μεγάλα καταστήματα του Λονδίνου με σκοπό να κλειστούν οι πολύτιμες συμφωνίες, να γίνουν οι πρώτες παραγγελίες και με τα χρήματα να ξεκινήσουν τα ταξίδια των παιδιών. Οι Ελληνες έχασαν την ευκαιρία να παραβρεθούν και στην επίσημη παρουσίαση του προγράμματος που έγινε τον περασμένο Μάιο στη δημοφιλή ανθοκομική έκθεση για τα 100 χρόνια της Βασιλικής Κηπευτικής Εταιρίας στο Τσέλσι. «Κάλεσα όλους τους φορείς να έρθουν, δεν ήρθε κανείς. Στην Αγγλία δεν χρειάζομαι άλλη διαφήμιση, ξέρουν τη δουλειά μου. Θα ήθελα να φανούν άλλοι Ελληνες, αλλά έχασαν την ευκαιρία».

Πάντως, ο «Θεόφραστος» τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ιδιαίτερη η στήριξη του Γ.Γ. Εξωτερικού Εμπορίου κ. Δ. Μελά που έχει υποσχεθεί χορηγία για την υλοποίηση του φεστιβάλ), τη συμπαράσταση του τοπικού βουλευτή Νίκου Σηφουνάκη αλλά και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Θερμός υποστηρικτής του εγχειρήματος επίσης είναι και ο γενικός δ/ντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γ. Οικονόμου. Αρωγός στην προσπάθεια είναι και η Μονή Λειμώνος, που παρέχει ξενώνα για να μένουν οι Αγγλοι μαθητές και να λειτουργεί και ως μόνιμη βάση του «Θεόφραστου».

«Μπορεί να φοράω ίσως τα ροζ γυαλιά του μετανάστη, αλλά πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει ακόμα πολλά να δώσει στην Ευρώπη», καταλήγει η κ. Ευαγγελάκου. «Ας είναι ένα από αυτά το λάδι».

Πηγή: www.kathimerini.gr
http://www.plomarinews.gr

Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2013

Οίνος λεσβίος. Πήλινα αγγεία για το κρασί.

Ουδέν τάλλα εστί προς λέσβιον οίνον.
Τίποτα δεν είναι τα άλλα κρασιά μπροστά στο λεσβιακό κρασί.
Αυτή τη γνώμη είχαν οι αρχαίοι για το κρασί της Λέσβου. Κι αυτό καταγράφεται στο έργο "Δειπνοσοφιστές" του Αθήναιου. Οι Δειπνοσοφιστές είναι ένας πανδέκτης εγκυκλοπαιδικών και άλλων γνώσεων, που καλύπτουν το σύνολο των ανθρώπινων ενδιαφερόντων και εκτείνεται σε 15 τόμους.

Λέγεται ότι αν δεν σωζόταν αυτή η σπουδαιότατη πηγή, η γνώση μας για την αρχαιότητα θα ήταν λειψή.

Ο Αθήναιος (170-230 μ.Χ. περίπου), ήταν γραμματικός - φιλόλογος. Γεννήθηκε στη Ναύκρατη της Αιγύπτου, έζησε στην Αλεξάνδρεια και πέθανε στη Ρώμη. Οι "Δειπνοσοφιστές" είναι το μοναδικό του έργο. Στο έργο αυτό παραθέτει χωρία πλείστων ποιητών και συγγραφέων - αρχαίων και συγχρόνων του - για ποικίλα θέματα. Πολλοί από τους αναφερόμενους δεν μας είναι γνωστοί από καμιά άλλη πηγή και μερικά απ' τα παρατιθέμενα αποσπάσματα είναι τα μοναδικά που διασώζονται.

Τα παραθέματα που ακολουθούν είναι από τον Α' τόμο των "Δειπνοσοφιστών" παρ. 51,52, 54,56,58.

Οι Μυτιληναίοι το γλυκό κρασί τους το λεν "πρόδρομο ή πρότροπο", δηλαδή κρασί που παραγόταν από ώριμα σταφύλια, τα οποία δεν χρειαζόταν να παν σε πατητήρι.

Ο Αντίδοτος, ένας ποιητής κωμωδιών που ήκμασε στα μέσα του 4ου αι. π. Χ. και από τα έργα του σώζονται λίγα αποσπάσματα γράφει:
"Κρασί της Λέσβου,
που το έφτιαξε ο ίδιος ο Μάρωνας, μου φαίνεται".

Και ο Κλέαρχος λέει:
"Από της Λέσβου...
δεν υπάρχει άλλο καλύτερο κρασί να το πιεις".

Επίσης ο Αλεξις (329-286 π.Χ., από τους Θουρίους της νότιας Ιταλίας, ένας από
τους κορυφαίους εκπροσώπους της μέσης αττικής κωμωδίας και θείος του Μενάνδρου, γράφει:
"Με κρασάκια της Θάσου και της Λέσβου
βρέχει το στόμα το υπόλοιπο της μέρας
και τρώει λιανισμένα κρέατα ".

Ο ίδιος Άλεξις, γράφει αλλού:
"Γλυκός είναι ο Βρόμιος (Διόνυσος) που δίνει ατέλεια
σ' όσους φέρνουν εδώ κρασί της Λέσβου.
Όποιος πιαστεί να στέρνει σ' άλλη πόλη
έστω κι ένα ποτήρι, αυτού δημεύεται η περιουσία ".

Ο Έφιππος, ποιητής κωμωδιών του 4ου π.Χ. αιώνα, γράφει:
"Μου αρέσει το πράμνειο κρασί της Λέσβου...
Καλοπίνεται ως το τέλος η Λεσβιακή σταγόνα ".

Για τις ιδιότητες του πράμνειου οίνου γράφει ο Δημήτριος από την Τροιζηνία σε. μια κωμωδία του που την επιγράφει "Θεσμοφοριάζουσες":
 "Δεν θα σ'αφήσω να πιεις πράμνειο κρασί ούτε κάποιο άλλο που θα σου σηκώσει το όργανο ".

Ο Εύβουλος λέει: "Πάρε θασιώτικο ή χιώτικο ή λεσβια.κό παλιό κρασί που μοιάζει νέκταρ".

Και ο Αρχέστρατος, συγγραφέας συμποσίων, γράφει:
"Έπειτα, όταν πάψετε ό,τι είναι αφιερωμένο στο σωτήρα Δία, πρέπει πια να πίνετε κρασί παλιό, που έχει κεφάλι ασπρισμένο πολύ και χαίτη υγρή από λευκά άνθη και έχει παραχθεί από τη θαλασσόζωστη Λέσβο. Επιδοκιμάζω επίσης το βύβλινο κρασί (από την πόλη Βύβλο) από την ιερή Φοινίκη.
Ωστόσο δεν εξισώνω το κρασί αυτό μ' εκείνο.
Διότι αν το γευθείς χωρίς να το συνηθίσεις προηύτερα,
θα σου φανεί πως είναι πιο ευωδιαστό απ'το λεσβιακό,
διότι την οσμή του την διατηρεί για πολύ χρονικό διάστημα.
Όταν όμως το πίνεις είναι πολύ κατώτερο.
Ενώ εκείνο (το λεσβιακό) θα σου φανεί πως δεν έχει τιμή
όμοια μ' άλλο κρασί, αλλά με αμβροσία...
Ξέρω κι από άλλες πόλεις αμπέλια ν' αναφέρω
και να τα παινέψω και δεν ξεχνώ τα ονόματα, τους.
Ωστόσο, τίποτα δεν συγκρίνεται με το κρασί της Λέσβου ".

Σημειωτέον ότι η αμβροσία (από το στερητικό α- και το ουσιαστικό βροτός=θνη-τός) ήταν το φαγητό των θεών, όπως το νέκταρ ήταν το ποτό τους. Ωστόσο μερικοί ποιητής - ανάμεσά τους κι η Σαπφώ - θεωρούν την αμβροσία ποτό:
 "Της αμβροσίας ο κρατήρας ήταν γεμάτος κι ο Ερμής πήρε την κανάτα να κεράσει τους θεούς".

Μια άλλη σημαντική ιδιότητα του λεσβιακού κρασιού καταγράφει ο Φιλύλλιος, ποιητής της λεγόμενης αρχαίας κωμωδίας:
"Θα σας δώσω κρασί της Λέσβου... ώστε να μη ζαλιστεί κανείς".

 Τέλος ο Αθηναίος διασώζει μια συνταγή του Φαινία του Ερέσιου για την παρασκευή του ανθοσμία οίνου:
"Σε πενήντα μέρη μούστου χύνεται ένα μέρος Θαλασσινού νερού και παρό.γεται ανθοσμίας" Και πάλι:
"Ο ανθοσμίας γίνεται πιο δυνατός, αν παρασκευάζεται από νέα αμπέλια παρά. από παλιά ".
Και στη συνέχεια:
"Πατούν μαζί τα άγουρα με τα ώριμα σταφύλια, τα αποθέτουν στο. δοχεία και παρασκευάζεται ο ανθοσμίας".

Στα συμπόσια ήταν περιζήτητο το λεσβιακό κρασί/Ετσι σε αρχοντικό γαμήλιο συμπόσιο που παρατέθηκε στη Μακεδονία από τον Κάρανο, μετά τα πλούσια, ποικίλα και εκλεκτά εδέσματα, αναφέρει ο Αθήναιος:
"Μας έπιασε πάλι θερμή και ζωηρότερη επιθυμία να πιούμε, αφού είχαμε κρασιά από τη Θάσο, τη Μένδη και τη Λέσβο ".

(Δειπνοσοφ. Δ' παρ. 4).

Ο Μάτρωνας από την Πιτάνη, ποιητής παρωδιών του 4ου π.Χ. αι., περιγράφει, χαριτωμένα έναν αττικό δείπνο:
"Ανακάτευαν τον κρατήρα του Βρόμιου (Διόνυσου) και πίναν κρασί Λεσβιακό ".

(Δειπνοσοφ. Δ' παρ. 13)

Το κρασί ήταν ένα φημισμένο πανάρχαιο προϊόν της Λέσβου. Αιώνες πριν να γίνει το νησί ελαιοπαραγωγό, ήταν οινοπαραγωγό και εξήγε αυτό το εκλεκτό προϊόν στην πλούσια Μακεδονία, στην Αττική, στην Αίγυπτο και. αλλού. Οι πολυάριθμοι αμφορείς που σώζονται στο αρχαιολογικό Μουσείο της Μυτιλήνης, κυρίως για την εξαγωγή του λεσβίου οίνου θα χρησίμευαν. Προφανώς θα ήταν πολύ σημαντική η συμβολή της ιδιοσυστασίας του λεσβιακού εδάφους και το μικροκλίμα του νησιού, για την μοναδική ποιότητα του κρασιού. Αυτοί οι δυο παράγοντες - σε γενικές γραμμές - παραμένουν αναλλοίωτοι ως σήμερα και αποτελούν έναν ξεχωριστό πλούτο για τη Λέσβο.

Παραθέτουμε μια σειρά από φόρμες αγγείων που είχαν σχέση με το κρασί. Ήταν πάντα ζωγραφισμένα με παραστάσεις σχετικές με τον τρύγο, το αμπέλι, το συμπόσιο ή άλλες εμπνευσμένες από τη μυθολογία. Αρκετά τέτοια αγγεία κοσμούν τα δύο αρχαιολογικά μουσεία της Μυτιλήνης, αλλά κυρίως το Εθνικό μας Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα και τα μουσεία όλης της Ελλάδας και όλου του κόσμου.

Τα πήλινα αγγεία των αρχαίων Ελλήνων για το κρασί

Οι αρχαίοι Έλληνες, λάτρεις του κρασιού, διέθεταν μια αξιοζήλευτη ποικιλία πήλινων αγγείων, τα οποία χρησιμοποιούσαν για το σύνολο των αναγκών που σχετίζονταν με τη χρήση αλλά και τη διατήρηση του οίνου. Τα πιο σημαντικά από αυτά τα αγγεία ήταν τα ακόλουθα:
1. Αμφορέας: Ο αμφορέας ήταν ένα αγγείο με δύο χερούλια, στενό λαιμό και διογκωμένη μέση. Υπήρχαν βέβαια αρκετές παραλλαγές του σχήματος αυτού. Τα αγγεία της κατηγορίας αυτής χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και τη μεταφορά του κρασιού. Είχαν αρκετά μεγάλο μέγεθος, καθώς και μυτερή βάση ("οξυπύθμενοι"), για να τοποθετούνται εύκολα στις ειδικές ξύλινες θήκες των πλοίων που τα μετέφεραν, αλλά και στα δάπεδα των υπόγειων συνήθως αποθηκών και να μένουν όρθια. Μερικοί αμφορείς παρέμεναν αδιακόσμητοι, ενώ κάποιοι άλλοι ήταν διακοσμημένοι με γεωμετρικά σχήματα αλλά και παραστάσεις.
2. Κρατήρας: Ο κρατήρας ήταν ένα από τα πιο απαραίτητα αγγεία για την κατανάλωση του κρασιού από τους αρχαίους Έλληνες, που δεν έπιναν ποτέ το κρασί τους ανέρωτο: χρησίμευε για την ανάμειξη νερού και κρασιού σε αναλογία 1/4, κατά τις ιεροτελεστίες και τα συμπόσια. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ήταν η στενή βάση, το φαρδύ σώμα, το ανοιχτό στόμιο και τα δύο χερούλια. Για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιούσαν και ένα άλλο αγγείο, μεγάλο, ημισφαιρικό, χωρίς λαβές, που συνήθως το τοποθετούσαν πάνω σε μια ψηλή βάση, το λέβη. Και στο στάμνο όμως, ένα μεγάλο ανοιχτό αγγείο με δύο μικρές οριζόντιες λαβές στο επάνω μέρος του σώματος, μερικές φορές αναμείγνυαν το κρασί με το νερό.
3. Ψυκτήρας: Ο ψυκτήραςήταν ένα αγγείο σε σχήμα μανιταριού, μέσα στο οποίο έβαζαν κρασί και στη συνέχεια το τοποθετούσαν σ' έναν κρατήρα που περιείχε κρύο νερό ή χιόνι/Ετσι πετύχαιναν την ψύξη του κρασιού.
4. Κύλικα: Η κύλικα ήταν το βασικό κρασοπότηρο των αρχαίων και χρησιμοποιούνταν κυρίως στα συμπόσια/Ηταν κυκλικού σχήματος, με σχετικά μεγάλη διάμετρο σε σχέση με το βάθος της. Οι κύλικες ήταν συνήθως διακοσμημένες με παραστάσεις και έτσι πολλές φορές οι πιο ευκατάστατοι πολίτες παράγγελναν από τους κεραμείς και τους αγγειογράφους κύλικες με συγκεκριμένες παραστάσεις.
5. Σκύφος: Ο σκύφος ήταν ένα μικρό σχετικά κύπελλο με δύο οριζόντιες λαβές. Αποτελούσε μάλλον το καθημερινό αγγείο κατανάλωσης κρασιού για τους αρχαίους. Παρόμοιο σχήμα είχε και η κοτύλη, που χρησίμευε επίσης για τη μέτρηση του κρασιού στο εμπόριο.
6. Κάνθαρος: Ο κάνθαρος ήταν ένα είδος ποτηριού, που το σχήμα του έμοιαζε με τα σημερινά φλιτζάνια του τσαγιού αλλά με δύο λαβές που βρίσκονταν διαμετρικά αντίθετα. Ήταν το χαρακτηριστικό κρασοπότηρο του Διονύσου και συχνά του Ηρακλή, όπως φαίνεται σε διάφορες παραστάσεις.
7. Οινοχόη: Η οινοχόη έμοιαζε πολύ στο σχήμα με τη σημερινή κανάτα. Είχε επίσης παρόμοια χρήση: ήταν το βασικό αγγείο άντλησης κρασιού από τους κρατήρες, με το οποίο στη συνέχεια γέμιζαν τα κρασοπότηρα. Γι' αυτό φρόντιζε στα μεγαλύτερα συμπόσια ένας οινοχόος..
8. Κύανθος: Ο κύανθος ήταν ένα μικρό αγγείο, που χρησίμευε στα συμπόσια για τη μεταφορά του κρασιού από τον κρατήρα στα ποτήρια. Είχε μια μακριά κάθετα λαβή για να φθάνει στο βάθος του κρατήρα.

Βασιλική Γρ. Κουρβανιού Φιλόλογος
ΑΙΟΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ

ΤΟΜΟΣ ΙΓ'

Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2013

Νίκος και Γιασεμή Σαραγούδα,back from the future!!


απολαύστε Μουσική απευθείας από την κάθοδο των Δωριέων!

Σίγουρα υπάρχουν καλύτεροι εκτελεστές, μα μην ξεχνάμε πως το καλύτερο είναι εχθρός του καλού...

όταν 'ολο το νεοελληνικό κοιτούσε προς τη Δύση , κάποιοι κράταγαν ισοροπίες...

και έτσι μπορούμε και βαδίζουμε κι εμείς στο σκοινί..

αφιερωμένο στο χαρικλάκι που μένει μακριά...

Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013

ΤΑ ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ , ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥΣ.

Η Πόλη της Μυτιλήνης φημίζεται για τα Αρχοντικά της σπίτια δείγμα μια εποχής όπου η ευμάρεια , ο πλούτος και η αρχοντιά ήταν κυρίαρχα στην αστική τάξη της εποχής αυτής. Μέσα από την τάξη αυτή προήλθαν και οι μεγάλοι ευεργέτες της πόλης αλλά και του Σχολείου μας όπως ο Σοφοκλής Βουρνάζος , ο κ. Ιωάννου κ.ά.


Με την εργασία αυτή έγινε προσπάθεια οι μαθητές να γνωρίσουν την εποχή του χτίστηκαν τα σπίτια αυτά, τις κοινωνικοοικονομικές  συνθήκες της εποχής μέσα από την αναζήτηση ιστορικών στοιχείων, αλλά κυρίως μέσα από συνεντεύξεις με τους εναπομείναντες κληρονόμους που σημειωτέον δεν είναι πολλοί.

Η σημερινή κρίση που περνά η χώρα δημιουργεί την ανάγκη αναζήτησης του παρελθόντος ως άγκυρα και πυξίδα για τον καθορισμό του μέλλοντος .

Αυτή η εργασία αποτελεί το πρώτο μέρος και θα ακολουθήσει την επομένη χρονιά η ολοκλήρωση της μελέτης αυτής και η έκδοση βιβλίου

http://ahdoni.blogspot.gr

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΟ ΚΥΜΑ....

Ήταν ένα πείραμα πάνω στη φύση του φασισμού και των αιτίων της υποστήριξής του από απλούς ανθρώπους, που έγινε από το δάσκαλο της ιστορίας Ρον Τζόουνς.
Είδε ότι δε μπορούσε να απαντήσει σε μια βασική ερώτηση των μαθητών του:
Πώς ήταν δυνατόν απλοί άνθρωποι να υποστηρίξουν ένα καθεστώς όπως αυτό του Ναζισμού, να τηρήσουν στάση σιωπής ή και συμμετοχής στις ωμότητες που διεξάγονταν, και επιπλέον όταν όλα τελείωσαν να αρνηθούν ότι είχαν έστω και γνώση για αυτά που γίνονταν;
Ο Τζόουνς αποφάσισε να απαντήσει, δίνοντας ένα μικρό δείγμα στην πράξη.
Αν και ξεκίνησε σαν απλή άσκηση πειθαρχίας, το πείραμα προς το τέλος του ξέφυγε από τον έλεγχο...
====================================
Το πείραμα προσέλκυσε το ενδιαφέρον του ψυχολόγου Φίλιπ Ζιμπάρντο, που αρκετά αργότερα διεξήγαγε το πείραμα φυλάκισης του Στάνφορντ, που και αυτό αφορούσε συνθήκες υπακοής/καταπίεσης.

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013

Φρούτα της Λέσβου.

«Ο κήπος ήταν ένα πανέμορφο κτήμα, σαν να ήταν κήπος βασιλικός. Είχε μάκρος ένα στάδιο και πλάτος τέσσερα πλέθρα…Είχε δε όλα τα δέντρα, μηλιές, μυρτιές, αγριαπιδιές, ροδιές, συκιές και ελιές. Αλλού είχε μία ψηλή κληματαριά που απλωνόταν πάνω από τις μηλιές και τις αγριαπιδιές σκεπάζοντάς τες, σαν να τις ανταγωνιζόταν στον καρπό.»

Λόγγος, Δάφνις και Χλόη, Βιβλίο τέταρτο.


Μπορεί να έχουν περάσει δεκαοκτώ αιώνες, από τότε που ο Λόγγος περιέγραφε ένα οπωρώνα «τριάντα στάδια» μακριά από την πόλη της Μυτιλήνης, αλλά ακόμη και σήμερα στο νησί υπάρχει μία τεράστια ποικιλία φρούτων. Παράδεισος βιοποικιλότητας με δεκάδες ντόπιες ποικιλίες όπως κατέγραψε πρόσφατη μελέτη με τίτλο «Τοπικές Ποικιλίες Λέσβου - Παρόν … ή και μέλλον» που εκπονήθηκε από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος Agrisles. Η μελέτη κατέγραψε 46 ποικιλίες αχλαδιάς και 20 ποικιλίες αμπελιού, ενώ συνολικά καταγράφηκαν 136 τοπικές ποικιλίες για 13 δενδρώδη είδη. Εντυπωσιακός είναι και ο γλωσσολογικός πλούτος των ονομασιών των τοπικών ποικιλιών που συναντώνται στο νησί.
Τα φρούτα διαδραμάτισαν στο παρελθόν σημαντικό ρόλο στην οικονομία του νησιού. Τα σύκα, τα πορτοκάλια, και τα αχλάδια εξάγονταν εκτός νησιού, στις αγορές της Κωνσταντινούπολης, της Μαύρης Θάλασσας, της Μικράς Ασίας και της Βόρειας Ελλάδας. Σήμερα, εξακολουθούν και διαμορφώνουν την τοπική γαστρονομία και καθορίζουν, μαζί με τους ελαιώνες, το τοπίο της Λέσβου. Τα Παράκοιλα με τους διάσημους πορτοκαλαιώνες, η Αγιάσσος με τον κερασιώνα και τις μηλιές, η Αχλαδερή με τις αχλαδιές, η πεδιάδα της Καλονής με τα αμπέλια, η Ερεσσός με τις συκιές, αποτελούν συστατικά στοιχεία του πανέμορφου αυτού τόπου.


Στην περιοχή των Παράκοιλων περιβόλια με 11.000 εσπεριδοειδή και οπωροφόρα δέντρα, χαρίζουν πορτοκάλια, αλλά και μανταρίνια, λεμόνια, νεράντζια, καθώς και λίγα περγαμόντα και κίτρα. Τον 19ο αιώνα καράβια φόρτωναν πορτοκάλια για τις αγορές της Οδησσού και της Κωνσταντινούπολης, ενώ σήμερα ο τοπικός Γυναικείος Συνεταιρισμός φτιάχνει γλυκό από τα πέταλα των ανθών των εσπεριδοειδών, μοσχομυριστά μανταρινάτα, αμυγδαλωτά με χυμό μανταρινιού, μαρμελάδες και λικέρ. Τα πορτοκάλια από τα Παράκοιλα αρωματίζουν πλήθος γλυκών, αρτοποιήματα, πιάτα με κρέας και μπαίνουν σε σάλτσες με ντομάτα από τοπικές οικοτεχνίες.

Στην Αγιάσο και τον Ασώματο πέντε ποικιλίες κερασιών χαρίζουν τους καρπούς τους στο τέλος της άνοιξης. Τα Κόκκινα της Ευρώπης, τα κεράσια Κηφισιάς, το Μαύρο της Αγιάσου, τα Τραγανά και η ποικιλία του Γλυκού που δίνει γλυκόξυνα, σκληρά κεράσια, ιδανικά για το γλυκό του κουταλιού, ομορφαίνουν το Μυτιληνιό τραπέζι και αποτελούν αφορμή για μία κατακόκκινη γιορτή στα μέσα του Ιούνη.

Τα ξυνόμηλα Αγιάσσου «τρυπώνουν» στη δημιουργική κουζίνα και μαγειρεύονται με χοιρινό ή με σαλιγκάρια, ενώ τα πεντανόστιμια φιρίκια καταναλώνονται φρέσκα και γίνονται γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες.  

Τα σύκα αποτελούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της Λεσβιακής γαστρονομίας, και ειδικά για την περιοχή της Ερεσού, ένα σημαντικό κεφάλαιο της οικονομικής της ιστορίας. Έως το 1967, οπότε κι σταμάτησε η λειτουργία του τοπικού συνεταιρισμού, υπήρχαν τρεις βιοτεχνίες για την ξήρανση και τη συσκευασία των σύκων, με τη συνολική παραγωγή να ξεπερνάει τους 200 τόνους.


Ξερά σύκα Ερεσού
Η αφθονία του πολύτιμου αυτού φρούτου, αλλά και η δημιουργικότητα των ντόπιων, έχουν ανάγει το σύκο σε πρώτη ύλη εκλεκτών γαστρονομικών επιτευγμάτων. Στη κορυφή αυτών βρίσκεται το περίφημο βράσμα, ένα πετιμέζι που φτιάχνεται αποκλειστικά από ντόπια σύκα. Στη Λέσβο χρησιμοποιείται η λέξη βράσμα για να περιγράψει ακριβώς αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν «έψημα», σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα που υιοθετήθηκε η λέξη πετιμέζι, από την τούρκικη «πεκμέζ». Το βράσμα φτιάχνεται κυρίως από τα μαυρόσυκα και τα μικρόκαρπα περκούλια και η παραδοσιακή κουζίνα του νησιού το χρησιμοποιεί σαν σιρόπι σε διάφορα γλυκίσματα, όπως στα βρασματολουκούμια Ερεσσού, στο γλυκό ριτσέλι, στις δίπλες ή σαν συνοδευτικό στο ντόπιο πρόβειο γιαούρτι. Διάσημοι σεφ θεωρούν το πετιμέζι σύκου μία από τις ελληνικές απαντήσεις στο ιταλοφερμένο βαλσάμικο και γαρνίρουν πράσινες σαλάτες και άλλα εκλεκτά εδέσματα σε διάσημα εστιατόρια ανά τον κόσμο. Βράσμα χρησιμοποιούν οι Λέσβιες νοικοκυρές και στα λιαστά σύκα γεμισμένα με καρύδια, κανέλα, γαρύφαλλο και μοσχοκάρυδο. Η γνωστή στην υπόλοιπη Ελλάδα μουσταλευριά, στη Λέσβο λέγεται συκαλευριά και γίνεται είτε με βράσμα είτε με εκχύλισμα σύκων. Βράσμα ή εκχύλισμα περιέχουν και τα λουκούμια που φτιάχνουν στο νησί.  Από τις ίδιες ποικιλίες σύκων, τα μαυρόσυκα και τα περκούλια δηλαδή, όταν τα συλλέξουν λίγο άγουρα, φτιάχνουν γλυκό του κουταλιού. Με αλεσμένα ξερά σύκα από διάφορες ποικιλίες γίνονται τα συκοπάστελα, και με τη προσθήκη ξηρών καρπών, οι συκομαϊδες. Τα σύκα, φρέσκα και ξερά, ειδικά στη σύγχρονη κουζίνα του νησιού, εμπλουτίζουν συνταγές με κρέας, χοιρινό και κοτόπουλο κυρίως, προστίθενται σε φθινοπωρινές σαλάτες και σε gourmet ριζότα.
Στο νησί συναντάμε και άλλες τοπικές ποικιλίες όπως τα ψιλόφλουδα λιβανά και τα πολίτικα σύκα, γνωστά για τη νοστιμιά τους, τα αϊδινιά, τους ναζελέδες, τα κοκκινόσυκα, τη σμυρναϊκή ποικιλία και τα πρασινόσυκα με χοντρή φλούδα που θεωρούνται καταλληλότερα για αποξήρανση.

Ο πλούτος της Λέσβου σε τοπικές ποικιλίες αχλαδιών είναι εντυπωσιακός. Οι αχτσέδες ή ζαχαράπιδα, γλυκά, χυμώδη και αρωματικά αχλάδια, κυριαρχούν στα κτήματα της Αχλαδέρης, όπως μαρτυρεί και το όνομά της. Τα μεγαλόκαρπα κακάβια ευδοκιμούν στην Αγιάσσο, μαζί με τα κουντουρέλια, ζουμερά, χειμωνιάτικα αχλάδια, που ο καρπός τους μπορεί να φτάσει το ένα κιλό. Οι μουντζουρίτες και τα μυσκάπιδα με τη λεμονάτη γεύση τους, είναι μικρά αχλαδάκια σαν σύκα, ιδανικά για γλυκό. Μπεϊ αρμούτ, μπουζαγάνα, τσιλουπάρματα (τσελεπί αρμούτ, το αχλάδι του τσελέπη, του προύχοντα) και δεκάδες άλλες ποικιλίες με εντυπωσιακά ονόματα, που μαρτυρούν καταγωγές, χρήσεις, ή τρόπους επεξεργασίας, όπως τα όψιμα «κρεμαστάπ’δα», τα οποία τα κρεμούσαν στους δοκούς του ταβανιού και διατηρούνταν φρέσκα για πολύ καιρό. Αναξιοποίητος σε μεγάλο βαθμό, ο εντυπωσιακός αυτός πλούτος, αναμένει εμπνευσμένες επιχειρηματικές κινήσεις για να βρει τη θέση που του αξίζει.
Οι γυναικείοι συνεταιρισμοί, λαμπρή εξαίρεση, αξιοποιούν τα πλούσια σάκχαρα του αχλαδιού φτιάχνοντας βράσμα αχλαδιού, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, αλλά και ένα εξαιρετικό μυρωδάτο λικέρ.


Η παρουσία του σταφυλιού στο τραπέζι και στο κελάρι των Μυτιληνιών ήταν και είναι πολύ έντονη. Η φύση της Λέσβου ήταν κατάφυτη από αμπέλια μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα που η φυλλοξήρα έπληξε το νησί και άρχισε η σταδιακή φύτευση των ελαιώνων. Ακόμη και σήμερα τα αμπέλια κάνουν αισθητή τη παρουσία τους στο τοπίο του νησιού, ενώ οι κληματαριές πρασινίζουν τις αυλές των σπιτιών. Δεκάδες ποικιλίες οινοποιήσιμων και επιτραπέζιων σταφυλιών βάζουν τη σφραγίδα τους στη γαστρονομική ταυτότητα του νησιού. Χιδυριώτικο ή Καλονιάτικο ή Μαύρο Κρασοστάφυλο, Μανδηλαριά ή Γκντούρα, Φωκιανό, Τενεδιά, Μπεγλέρι, Φιλέρι, Φράουλες, Μοσχάτο Αλεξανδρίας και Μοσχάτο άσπρο, Νυχάκι, Σουλτανί, Ασπρούδα, Ροζακιά, Καρυδάτο, Σιδεριτης και πολλές άλλες. Με τα σταφύλια κάνουν κρασί, παράγουν με διπλή απόσταξη τη σούμα, όπως λένε τη ρακή οι ντόπιοι, ενώ από τα αμπελόφυλλα οι νοικοκυρές τυλίγουν περίτεχνα ντολμαδάκια ή τα στρώνουν κάτω από τις παστές σαρδέλες για να νοστιμίσουν. Από τα ώριμα σταφύλια κάνουν το πετιμέζι, ενώ οι άγουρες ρόγες σταφυλιού, οι λεγόμενες αγουρίδες, αντικαθιστούσαν επάξια τα λεμόνια. Έστυβαν με το χέρι τις αγουρίδες και διατηρούσαν το ζουμί τους σε γυάλινα μπουκάλια.    

Πετρόροδα, ξινόροδα, ριφάνες ή μεγαλόσπορα, μεγάλα, πολίτικα ή πλακαρά, λεφάνια ή ξινά. Τοπικές ποικιλίες ροδιάς, με τον κατακόκκινο καρπό τους να συμβολίζει την πλούσια καρποφορία και την ευημερία. Σήμερα στο νησί γίνονται εξαιρετικό ποτό ρόδι από τους γυναικείους συνεταιρισμούς και οι Μυτιληνιές νοικοκυρές στολίζουν τις πράσινες σαλάτες και κάνουν φρέσκους χυμούς. Τα κυδώνια από τα ορεινά του νησιού γίνονται φαγητό κυδωνάτο, συνοδεύουν, μαζί με τα ξυνόμηλα, το χοιρινό και τα σαλιγκάρια στα χειμωνιάτικα μαγειρέματα και μετατρέπονται σε γλυκό του κουταλιού με φύλα αρμπαρόριζας.

Τα βύσσινα λιάζονται σε γυάλινα βάζα στον ήλιο και γίνονται ποτό βύσσινο, μυρωδάτες βυσσινάδες και το περιβόητο γλυκό του κουταλιού, ενώ από τα νεράντζια γυναικείοι συνεταιρισμοί παρασκευάζουν το νερατζάθ, απόσταγμα από φύλλα νεραντζιάς, το οποίο χρησιμοποιείται για να δώσει άρωμα στο σιρόπια ζαχαροπλαστικής αλλά και ως φάρμακο κατά της δυσπεψίας. Τα βερίκοκα στη Λέσβο τα λένε καϊσιά και φτιάχνουν μ’ αυτά εξαιρετικές μαρμελάδες. Στα εδάφη της Λέσβου ευδοκιμούν και δύο τοπικές ποικιλίες πεπονιού που τις συναντάμε μόνο στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, το κασιδιάρικο Λέσβου και το αγγουροπέπονο.

Άγριες κορομηλιές, δαμασκηνιές, βερικοκιές, αλλά και φράουλες, βατόμουρα και φρούτα του δάσους γίνονται σήμερα από τους γυναικείους συνεταιρισμούς του νησιού και από ντόπιες οικοτεχνίες, μαρμελάδες, σάλτσες, γλυκά του κουταλιού, λικέρ. Συσκευάζονται σε βαζάκια, ταξιδεύουν σε όλες τις γωνίες τη Ελλάδος και του εξωτερικού, κερδίζουν επαίνους και βραβεία, και μεταφέρουν τη γεύση της Λέσβου στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα
Κάστανα από την Αγιάσο, σύκα από την Ερεσσό και πορτοκάλια από τα Παράκοιλα

Δέσποινα Παπαδήμα