Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

Καταστράφηκε από φωτιά το Καρνάγιο του Μωράκη

Κυ 22/8/2010


Πυρκαγιά ξέσπασε σήμερα  Κυριακή 22-8-2010 και ώρα 05.45 στο καρνάγιο ιδιοκτησίας Τάκη Μωράκη.
Λόγω των πολύ ισχυρών ανέμων η πυρκαγιά πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις κατακαίγοντας  ξύλινα σκάφη και υλικά εντός του καρνάγιου.
Χρειάστηκαν 9 οχήματα με 19 άντρες για να θέσουν τη πυρκαγιά υπό έλεγχο  την Ω/10.00.
Από την πυρκαγιά υπέστη πολύ σοβαρές ζημιές  στο καρνάγιο ενώ διεσώθη το οίκημα που βρισκόταν εντός καθώς και γειτονικά σπίτια και καταστήματα. Διενεργείται προανάκριση.   
 Σύμφωνα με το δικτυακό τόπο της εφημερίδας ΑΛΗΘΕΙΑ από την πυρκαγιά  καταστράφηκαν ολοκληρωτικά το παραδοσιακό σκάφος "Αργώ" απ' τα μοναδικά διασωθέντα στο Αιγαίο και το 40χρονο πλοίο "Αλικάκι" το οποίο μόλις είχε επισκευαστεί και θα ρίχνονταν ξανά στη θάλλασσα.
Ερευνα διεξάγει για τα αίτια της πυρκαγιάς η Πυροσβεστική Υπηρεσία ενώ ύποπτη θεωρείται η ρίψη βεγγαλικών που σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, όπως σημειώνει η εφημερίδα έριχναν κάποιοι στην περιοχή.




21/05/2008

Ο μάστορας των καϊκιών


Μαθητές του 1ου Γενικού Λυκείου Νέας Ιωνίας ταξίδεψαν από την Αθήνα στη Χίο για να πάρουν συνέντευξη από τον καραβομαραγκό Δημήτρη Μωράκη, έναν από τους τελευταίους μάστορες της παραδοσιακής ναυπηγικής. Έτσι μάθαμε κι εμείς πως μια τέχνη, που ανέστησε τόσα πλεούμενα στα νερά του Αιγαίου, τώρα χάνεται...


Κύριε Μωράκη, από πόσων χρόνων ασχολείστε με αυτό το επάγγελμα και πότε αποκτήσατε το δικό σας καρνάγιο – ναυπηγείο;
Μεγάλωσα στη Φτωχιά Προκυμαία, στο Κάστρο της Χίου, όπου μαζί με άλλες 3.500 μικρασιατικές ψυχές μας ρίξανε εκεί. Δύσκολα χρόνια... Δουλεύω από τα δώδεκά μου χρόνια. Μαθήτευσα στο καρνάγιο του Μανόλη Πάχου, που ήταν στην άκρη του λιμανιού της Χίου, κοντά στο Ρώσικο Προξενείο. Το δικό μου ναυπηγείο εδώ στη Λευκωνιά άρχισε να λειτουργεί το 1989.

Πού βρίσκονταν συνήθως τα καρνάγια;
Τα καρνάγια βρίσκονταν σε αβαθή νερά, σε «ρηχάδες», μέσα σε λιμάνια, γιατί έτσι τα καΐκια που είχαν πρόβλημα τα κάθιζαν στη λάσπη, τα έγερναν στη θάλασσα μέχρι τα άλμπουρα και επισκεύαζαν την καρίνα – τη ραχοκοκαλιά του καϊκιού.

Ποιο είναι το σημαντικότερο μέρος ενός σκαριού;
Το ποδόσταμο, που δίνει τη μορφή του σκάφους. Στην «Αργώ», λόγου χάρη, μιλούσαν μαζί του.

Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός σκαριού;
PVC, πολυεστέρας, κόντρα πλακέ θαλάσσης, ελαφρά και πανίσχυρα υλικά. Παλιότερα, κυπαρίσσια, πεύκα και δρύες.

Τι εργαλεία έχετε;
Εργαλεία κοπής (κορδέλα, καταρράκτη, πλάνα), εργαλεία χεριού (καμαρόκανο) και εργαλεία ανέλκυσης και καθέλκυσης. Η ξυλοναυπηγική έχει ιστορία και εμπειρία αιώνων εδώ στο Αιγαίο.

Πόσο χρόνο απαιτεί η κατασκευή ενός μεγάλου παραδοσιακού σκάφους;
Οκτώ μήνες και χέρια, δηλαδή πετσωτάδες, καλαφάτηδες, αρμολογητές, πριονάδες, χαλκοτάδες, ξαγυριστάδες, τρυπανιτζήδες κ.α.

Ποιος ήταν ο προορισμός των καϊκιών και τι μετέφεραν;
Προορισμός τους ήταν η Αίγυπτος, η Μαύρη Θάλασσα, οι Κυκλάδες. Μετέφεραν εσπεριδοειδή, σιτηρά, μήλα, άλευρα, φασόλια και κηπευτικά.

Ποιοι είναι οι τύποι των σκαριών;
Πέραμα, τρεχαντήρι, ολκάς, τριήρης, καραβόσκαρο μαχητικό στο μεγάλο κύμα της Μαύρης Θάλασσας. Το λίκνισμα του καϊκιού ή του σκαριού είναι μοναδικό, καθότι η ταχύτητα πλεύσης του φτάνει τα 7-8 μίλια. Νομίζεις ότι βλέπεις το ουράνιο τόξο. Τα καΐκια έχουν διαχρονική αξία. Το καΐκι δένεται με την ψυχή του καραβομαραγκού και γίνεται τρόπος ζωής.

Μπορείτε να μας περιγράψετε τα καταμαράν των ελληνιστικών χρόνων;
Γύρω στο 240 π.Χ. άρχισαν να κατασκευάζουν μεγάλα πολεμικά και, παράλληλα, ψυχαγωγικά πλοία. Έτσι συνδύαζαν την άνεση και τη μεταφορά εμπορικών φορτίων στο πνεύμα και της πολεμικής εξέλιξης. Ένα τέτοιο σκάφος ήταν η «Συρακοσία» του Ιέρωνα που είχε μήκος 80 μέτρα, 3 καταστρώματα και εκτόπισμα 4.000 τόνους. Η κυρία των Συρακουσών έκανε το πρώτο της ταξίδι με σιτηρά στην Αίγυπτο την εποχή του Πτολεμαίου Δ’, ο οποίος τη μετονόμασε σε «Αλεξάνδρεια». Σταδιακά αυτά τα πλωτά φρούρια με τους 4.000 κωπηλάτες και τους 2.850 πολεμιστές εγκαταλείφθηκαν, γιατί η συντήρηση και η ανέλκυσή τους ήταν πολυδάπανες, αν και άλλαξαν το σκηνικό της ναυπηγικής τέχνης για 300 χρόνια.

Ποια χρώματα χρησιμοποιούν στην τελική φάση κατασκευής του σκαριού;
Ζωηρά και χαρούμενα για να θυμίζουν καλόστολες γυναίκες!

Ποια είναι τα φαγητά του καϊκιού;
Παξιμάδια, λιόκαφτο, ντομάτες, κρεμμύδια, κακκαβιά, τραχανάς με κάππαρη, καρπούζια, πεπόνια, που μετέφεραν τα μεταφορικά καΐκια και οι ανεμότρατες τα καλοκαίρια.

Ποια ονόματα έδιναν συνήθως οι χιώτες καραβοκύρηδες στα πλεούμενά τους;
Τιμούσαν τους αγίους και τους ναούς της Χίου (Αγία Μαρκέλλα, Άγιος Ισίδωρος, Αγία Ματρώνα, Παναγιά η Ρουχουνιώτισσα, Αγία Ειρήνη κ.α.) όπως και τα αγαπημένα μέλη της οικογένειάς τους (Γιάνγκος, Μαράκι, Ιωάννης, Δημήτριος, Μάρκος κ.α.).

Ποια είναι τα σχέδια – όνειρά σας;
Θα ήθελα να στήσω μια σχολή ξυλοναυπηγικής. Με έχουν καλέσει να διδάξω 6 μήνες στην Ολλανδία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ιταλία.

Εδώ υπάρχουν και κομμένα σκαριά που μοιάζουν με ανθρώπους. Τι θα τα κάνετε αυτά;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1989 επιδοτεί το κόψιμο των παραδοσιακών σκαριών· λέει κόφτε κάθετα, κόφτε την ιστορία σας. Μερικά απ’ αυτά θα μπορούσαν να γίνουν μια ανοιχτή πλήρης παιδική χαρά!

Η «Αργώ» (το πέραμα) πόσων χρόνων είναι;
80 χρόνων και θα μπορούσε να ταξιδέψει αν φτιαχνόταν όπως το «Μαράκι» και η «Αγία Μαρκέλλα». Η «Αργώ» θα μπορούσε να φτιαχτεί από ανεπάγγελτους νέους. Το ξύλο γλυκαίνει την ψυχή σου και η τέχνη σε κάνει να βλέπεις μπροστά και να είσαι εύστροφος! Επίσης, η τέχνη απαιτεί να μοιράζεσαι τις εμπειρίες και τα μυστικά της, γιατί τότε έχει αξία.

Ο τελευταίος μάχιμος καραβομαραγκός του ΒΑ Αιγαίου κ. Δημήτρης Μωράκης, μίλησε στις ψυχές μας με τη διαθεματική διδασκαλία του. Μας ταξίδεψε από τα κοίλα πλοία του Ομήρου στα καταμαράν της ελληνιστικής περιόδου, από την Καλυψώ με το σκερπανάκι που παρέδωσε στον Οδυσσέα στη σύγχρονη σκύλευση των σκαριών στο Αιγαίο, της ιστορίας και της παράδοσης! Τον ευχαριστούμε για το μοναδικό μάθημα και το αξέχαστο κέρασμα στο Παγοποιείο!

Η συνέντευξη έγινε στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του 1ου Γενικού Λυκείου Νέας Ιωνίας. Οι μαθητές ασχολήθηκαν με το θέμα: «Τύποι σκαριών στο ΒΑ Αιγαίο, η περίπτωση της Χίου».
Οι συντονιστές του προγράμματός τους, η κ. Α. Μανδάλα και ο κ. Ι. Αγγελίδης, για να είναι ουσιαστική η δράση τους, οργάνωσαν τετραήμερη επίσκεψη στη Χίο προκειμένου να γνωρίσουν τον τελευταίο μάχιμο καραβομαραγκό του ΒΑ Αιγαίου!
Απ’ τους «ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ»
της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ»
 http://www.alithia.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου