Η Νυφίδα του Κόλπου Καλλονής

Συνεχίζοντας για πέμπτη συνεχή χρονιά την ανά δεκαπενθήμερο συνεργασία με το φιλόξενο «Εμπρός», θα περιγράψω τις ομορφιές της Λέσβου που απόλαυσα το περασμένο καλοκαίρι με την Ερατώ, μη αποφεύγοντας τις απαραίτητες ιστορικές αναφορές. Ξεκινώ για το δημοσιογραφικό έτος 2012 - ‘13 την περιήγηση από τον Κόλπο Καλλονής, καταγράφοντας μια συζήτηση που είχα ένα μεσημέρι του Αυγούστου με τον συμβασιούχο υπάλληλο των Αλυκών Πολιχνίτου, Χαρίλαο Στεφανή, με τον οποίο εικονίζομαι στη στήλη αριστερά του, όταν ύστερα από την εξαιρετική, λεπτομερή και κατατοπιστική ξενάγηση στις Αλυκές, που πρόθυμα μας έκανε, τον ρώτησα:
- Γιατί τη Νυφίδα, τη λέτε Νυφίδα;
- Ένας πειρατής, μπορεί κι ο ξακουστός Μπαρμπαρόσα, σαν ήλθε στον Κόλπο και ξαπόστασε εδώ στην αμμουδιά, είδε μια μικρή πανέμορφη Νύφη να περπατά για το γάμο της μαζί με άλλες όμορφες που τη συνόδευαν και την τραγουδούσαν. Του άρεσε, θαμπώθηκε, και με πονηριά πλησίασε να της ευχηθεί «καλά στέφανα», μα απότομα τη φίλησε και προσπάθησε να την αρπάξει. Εκείνη τον αποπήρε κι έτρεξε να ξεφύγει μέσα από τον αμπελώνα στο βουνό. Από το γρήγορο τρεχαλητό, έχασε το παπούτσι της και γι’ αυτό, από τότε, τον τόπο που τη φίλησε τον λέμε Φλου, τον Κάμπο που έτρεχε Αμπέλια, το πρώτο βουνό Παπούτσι και το χωριό στα νότια, Νυφίδα. Τα γράφει κι ο χάρτης. Άλλοι λένε κι άλλα ανάλογα ονόματα, Τραπερία, Χορεύτρια...

- Τι απέγινε η Νύφη;
- Δεν τον ήθελε! Και καθώς έτρεχε να του ξεφύγει, έπεσε στα βαθιά του Κόλπου και πνίγηκε!
- Να σου πω τον ίδιο μύθο, όπως τον έλεγαν οι αρχαίοι! Καθώς ιστορεί τον 3ο π.Χ. αιώνα ο ποιητής Ευφορίων από την Χαλκίδα, κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο ήρωας της Λέσβου Τράμβηλος, υιός του Τελαμώνος από τη Σαλαμίνα, είδε κι ερωτεύθηκε στη Λέσβο την μικρή πανέμορφη κόρη Απριάτη, που το όνομά της σημαίνει ανεκτίμητη, αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση. Ο Τράμβηλος επέμενε και, όταν μια μέρα η Απριάτη μαζί με άλλες γυναίκες που την φρόντιζαν περπατούσε στην αμμουδερή παραλία πηγαίνοντας για το παραθαλάσσιο πατρικό χωριό της, με δόλο την αιχμαλώτισε, αλλά εκείνη του ξέφυγε και καθώς έτρεχε κυνηγημένη για να υπερασπισθεί την αγνότητά της, η άτυχη, έπεσε στη θάλασσα σε ένα σημείο που ήταν βαθιά κοντά στην ακτή και χάθηκε, έγινε θαλάσσια Νηρηίδα δηλαδή θεά του λευκού αφρού της θάλασσας Λευκοθέα-Καλλονή!
- Γιατί τον Τράμβηλο από τη Σαλαμίνα, τον είπες ήρωα της Λέσβου;

- Ο δυστυχής ερωτευμένος, για να ξεφύγει από τις ενοχές, υπερασπίστηκε το 1194 π.Χ. μαζί με τους ντόπιους την παραλία από τις επιθέσεις του Αχιλλέα κι όταν τραυματίστηκε θανάσιμα, πρόλαβε και του είπε πως ήταν πρώτος του εξάδελφος. Ο ημίθεος λυπήθηκε και ύψωσε στην αμμουδερή παραλία το «Ηρώον Τραμβήλου» που σωζόταν ως τον 1ο αιώνα μ.Χ. όπως έγραψε τότε ο ποιητής Παρθένιος.
- Ήταν πριν χρόνια μια Λευκοθέα στη Νυφίδα!
- Άκου για μια άλλη Λευκοθέα, πριν από 3.000 χρόνια! Καθώς ιστορεί ο Μυρσίλος ο Μηθυμναίος, όταν ο Γρας, υιός του Εχελάου, εγγονός του Πενθίλου, δισέγγονος του Ορέστου και τρισέγγονος του Αγαμέμνονος, ήλθε το 1100 π.Χ. με άλλους επτά βασιλείς στο «Μεσόγειον Έρμα», στον όρμο εις το μέσον της γης της Λέσβου, δηλαδή στον Κόλπο Καλλονής, για να εποικήσουν το από τον Τρωικό Πόλεμο ρημαγμένο νησί, υποχρεωμένοι από ένα χρησμό της Αμφιτρίτης, της γυναίκας του Ποσειδώνα, θυσίασαν ένα ταύρο στον Κόλπο για να ευχαριστήσουν τον Ποσειδώνα και έριξαν στα βαθιά μια παρθένα-καλλονή για την Αμφιτρίτη, που δεν άντεχε να υπάρχει άλλη πιο ωραία από αυτή. Έριξαν την κόρη-καλλονή ενός εξ αυτών, του Σμινθέα, και ο Πενθιλίδης Έναλος που την αγαπούσε έπεσε μαζί της. Όταν αργότερα ο νέος βγήκε στην ακτή, είπε πως η αγαπημένη του έγινε θαλάσσια Νηρηίδα, δηλαδή θεά του λευκού αφρού της θάλασσας, Λευκοθέα-Καλλονή! Από την κόρη τού Σμινθέα, τη Λευκοθέα-Καλλονή, πήραν το όνομά τους το ανατολικό Ακρωτήρι στην είσοδο του Κόλπου, ο ίδιος ο Κόλπος, ο Κάμπος, το Παλιόκαστρο και η, καταστραφείσα το 1445 από τον Μπαλτάογλου, ευδαίμων πόλις Καλλονή!

- Ρώτησες για τη Νυφίδα, μα εσύ ήθελες να πεις για την Καλλονή, είσαι Καλλονιάτης;
- Πατριώτη, όλοι γύρω από τον Κόλπο, Καλλονιάτες είμαστε!

Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012 | Άρης Κυριαζής
http://www.emprosnet.gr/