Εμψύχωσις

Στην εξαιρετικική αφήγηση της Γένεσης (Β´ 7) με τον Θεό-καλλιτέχνη ο άνθρωπος αφού πλάστηκε από πηλό παραμένει σαν ένα στατικό άγαλμα. Χρειάζεται κάτι ακόμα για να υπάρξει: την ψυχή.

Ο παλαιός Αδάμ στέκεται στο ίδιο ύψος με τον νέο Αδάμ, ενώ η Ψυχή πετάει για να αγκαλιάσει τον άνθρωπο. Έτσι, ζωντανεύει το σώμα. Μετά τον θάνατο η Ψυχή επανέρχεται μόνο στο αναστημένο ανθρώπινο σώμα. Η μορφή της Ψυχής με τις φτερούγες κατάγεται από αρχαία πρότυπα. Άγιος Μάρκος Βενετίας, 13ος αιώνας.

Στην εκπληκτική ψηφιδωτή παράσταση από τον νάρθηκα του Αγίου Μάρκου στη Βενετία ο Θεός με την εικόνα του Ιησού Χριστού αντικρίζει την εικόνα του, τον άνθρωπο, στον οποίο έχει φυσήξει πνοή ζωής. Σε αυτό το αέρινο φύσημα εμφανίζεται η φτερωτή μορφή της ψυχής που πηγαίνει να κατοικήσει στο ανθρώπινο σώμα. Tην κρατάει ακόμη ο Χριστός και εκείνη ήδη αγκαλιάζει το ανθρώπινο κορμί. Τότε και μόνο τότε ο άνθρωπος θα γίνει «ψυχή ζώσα». Και θα έχει το ιδιαίτερο προνόμιο να είναι ο «πρωτότοκος πάσης της κτίσεως».

Η ψυχή σημαίνει ζωή για τον άνθρωπο αλλά η πηγή της είναι άλλη. Είναι το πνεύμα. Το πνεύμα του Θεού. Από εδώ κατάγεται ο άνθρωπος που σαν ένας άλλος μικρόκοσμος έχει τοποθετηθεί στη γη, σύμφωνα με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο: «οἷόν τινα κόσμον ἕτερον ἐν μικρῷ μέγαν ἐπὶ γῆς ἵστησιν, ἄγγελον ἄλλον, προσκυνητὴ μικτόν, ἐπόπτην τῆς ὁρατῆς κτίσεως, μύστην τῆς νοουμένης, βασιλέα τῶν ἐπὶ γῆς, βασιλευόμενον ἄνωθεν…» (Λόγος 45, Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα)

Σε παραστάσεις της Πομπηίας ο Έρωτας σφιχταγκαλιάζει την Ψυχή και τη φιλάει. Σαν ένας θεατής της σκηνής του Αγίου Μάρκου δεν θεωρώ απίθανο αυτή η πνοή ζωής που φέρει η Ψυχή αγγίζοντας το υλικό σώμα του προπάτορα Αδάμ να δόθηκε με ένα φιλί. Για άλλη μια φορά το κάλλος, ο έρωτας και ο κόσμος συμπλέκονται αρμονικά δοξολογώντας τη σοφία του δημιουργού

.πηγη